Atom Fiziği ve Radyoaktivite LYS Konuları Hangileri? 2018

Fizik dersi Atom Fiziği ve Radyoaktivite LYS konularını mı merak ediyorsunuz? 12. sınıf Fizik dersinin Atom Fiziği ve Radyoaktivite ünitesinin konularını ayrıntılı olarak inceledik.

ÖSYM, LYS’de Fizik sorularını müfredattan soruyor. 2017’de LYS sorularının tamamı müfredattan soruldu. 2017’de Atom Fiziği ve Radyoaktivite LYS konularından iki soru çıktı:

• Fizik testinin 24. sorusu proton, nötron ve elektrondan hangilerinde kuark bulunduğunu soruyordu.
• Fizik testinin 26. sorusu radyoaktif bozunmada hangi ışıma türlerinde çekirdeğin kütle numarasının farklı olacağını soruyordu.

Yazının sonundaki kaynaklardan ÖSYM’nin websitesine gidip soru kitapçığını inceleyebilirsiniz.

Atom Fiziği ve Radyoaktivite LYS konularından hangilerinin sınavda çıkabileceğini belirlemek için Ortaöğretim Fizik dersi için Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) yayımladığı 2007 (11. ve 12. sınıflar için 2011), 2013 ve 2017 (Hem normal liseler hem fen liseleri için olanları) taradık. Atom Fiziği ve Radyoaktivite ile ilgili kazanımları belirledik. Kazanımları iyice okuyup, özetledik. İçerik analizimizin sonunda bir tablo çıkardık.

Analizimizi yaparken önemli varsayımlarımız oldu:

• 2017 yılı Fizik dersi öğretim programının 2017 – 2018 öğretim yılından itibaren 9. sınıflarda, 2018 – 2019’da 10. sınıflarda, 2019 – 2020’de 11. sınıflarda ve 2020 – 2021’de 12. sınıflarda uygulanmaya başlayacağını öngörüyoruz.
• Büyük ihtimalle 2021 yılına kadar mezun olacak öğrenciler 2013 yılı müfredatıyla öğrenim görecekleri için, ÖSYM’nin 2021’de dahil olmak üzere YGS ve LYS’de 2013 yılı müfredatını baz alacağını varsayıyoruz.

Atom Fiziği ve Radyoaktivite LYS Konuları Tablosu

Tabloda konu ve kavramlar bir yılın müfredatında varsa yeşil ve “1” olarak, yoksa kırmızı ve “0” olarak gösteriliyor. Bu tabloda tüm müfredatlarda ortak olan, sadece 2013 yılı müfredatında olan ve sadece 2017 müfredatında olan konu ve kavramları işaretledik.

• Siyah ve kalın yazılmış olanlar en çok dikkat etmeniz gerekenler, çünkü bunlar kapsam alanı içinde olduğu garanti olan kavramlar.
• Siyah ve normal yazılanlar açıkça bu konulara girilmez denilen kazanımlar. Bunların çıkacağını düşünmüyoruz.
• Kırmızı ve kalın yazılanlar 2022’den itibaren çıkabileceğini düşündüğümüz konular. Bunlar 2017 müfredatıyla eklenenler.
• Mavi ve kalın yazılanlar 2021 de dahil olmak üzere çıkabilecek konular. Bunlar 2013 müfredatında var 2017 müfredatında yok.

Atom Fiziği ve Radyoaktivite 12. sınıf ünitesi olduğu için yalnızca LYS’de çıkıyor, YGS’de çıkmıyor.

Atom Fiziği ve Radyoaktivite LYS Konuları Listesi

Atom Kavramının Tarihsel Gelişimi LYS Konuları

• Atom kavramı
• Bohr atom teorisi: atom yarıçapı, enerji seviyeleri, uyarılma, iyonlaşma ve ışıma
• Milikan yağ damlası deneyi
• Thomson’ın e/m tayini deneyi
• Rutherford saçılması deneyi
• Atomların başka bir atomla, elektronla, fotonla ve ısıyla uyarılma şartları
• Modern atom teorisi
• Heisenberg belirsizlik ilkesi
• Kuantum sayıları yok (2013)
• Olasılık dalgası ve Schrödinger dalga denklemi
• Matematiksel hesaplamalar yok
• Stern-Gerlach deneyi yok

Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu LYS Konuları

• Büyük patlama teorisinin temelleri
• Evrenin oluşumu ile ilgili diğer teoriler
• Evrenin geleceği ile ilgili teoriler
• Büyük patlamadan günümüze gezegenlerin, yıldızların ve gökadaların oluşumu
• Atom altı parçacıklar ve özellikleri
• Dört temel kuvvet
  • Güçlü (yeğin) çekirdek (nükleer) kuvvet
  • Zayıf çekirdek (nükleer) kuvvet
  • Elektromanyetik kuvvet
  • Elektromanyetik ve zayıf kuvvetin birleştirilmesi (2017)
  • Kütle çekimi kuvveti
• Higgs bozonu (2017)
• Korunum yasalarıyla ilgili matematiksel hesaplamalar yok
• Standart model (2017)
• Atom altı parçacıklardan atomların oluşumu
• Atomların madde oluşturma süreci
• Madde ve antimadde

Radyoaktivite LYS Konuları

• Kararlı ve kararsız durumdaki atomların özellikleri
• Radyoaktif madde, radyoaktivite, radyoaktif ışıma
• Bazı atom çekirdeklerinin çeşitli yollarla enerji kaybetmeleri
• Radyoaktif bozunma sonucu atomun kütle numarası atom numarası ve enerjisindeki değişim
• Alfa, beta, gama ışınımları
• Yarı ömür yok (2007’de var)
• Matematiksel hesaplamalar yok
• Nükleer fisyon ve füzyon
• Nükleer santrallerin çalışma ilkesi
• Atom bombasının yıkıcı etkileri (2017)
• Radyasyonun canlılar üzerindeki olumlu ve olumsuz etkileri

Atom Fiziği ve Radyoaktivite LYS Konuları Kelime Bulutu

Atom Fiziği ve Radyoaktivite LYS Konuları kelime bulutunda atom, çekirdek, parçacık, radyoaktif, fisyon, füzyon, Bohr, büyük, patlama ve enerji kelimelerinin çok sık geçtiği görülüyor. Açıklar en sık kullanılan kazanım eylemi olmuş.

Atom Fiziği ve Radyoaktivite LYS Konuları Kazanımları

Atom Kavramının Tarihsel Gelişimi Kazanımları

2017 – 12.4.1.1. Atom kavramını açıklar.

• Atom teorilerinin birbirleriyle ilişkili olarak geliştirildiği vurgulanmalıdır.
• Bohr atom teorisi haricindeki diğer teoriler, ayrıntılara girilmeden tarihsel gelişim süreci içinde verilir.
• Bohr atom teorisinde; atom yarıçapı, enerji seviyeleri, uyarılma, iyonlaşma ve ışıma kavramları vurgulanır. Matematiksel hesaplamalara girilmez.
• Milikan yağ damlası, Thomson’ın e/m tayini, Rutherford saçılması deneyleri ile sınırlı kalınır. Bu deneylerle ilgili matematiksel hesaplamalara girilmez.

2017 – 12.4.1.2. Atomun uyarılma yollarını açıklar.

• Atomların birbirleriyle, elektronla, fotonla ve ısıyla uyarılma şartlarının tartışılması sağlanır.

2017 – 12.4.1.3. Modern atom teorisinin önemini açıklar.

• Feza Gürsey, Asım Orhan Barut ve Behram N. Kurşunoğlu’nun atom fiziği konusunda çalışmalar yaptığı vurgulanır.
• Heisenberg belirsizlik ilkesi, kuantum sayıları, olasılık dalgası ve Schrödinger dalga denklemine değinilir.
• Matematiksel hesaplamalara girilmez.

2017 Fen Lisesi – 12.4.1.4. Atomun özelliklerini modern atom teorisine göre açıklar.

• Matematiksel hesaplamalara girilmez.
• Stern-Gerlach deneyinin sonuçlarının incelenmesi sağlanarak elektron spini kavramı üzerinde durulur.
• Öğrencilerin sis odası deneyini araştırmaları ve üzerinde tartışmaları sağlanır.

2013 – 12.4.1.1 Bilim tarihi içinde atom kavramının gelişimini inceler ve bu süreçte Bohr atom teorisinin önemini tartışır.

2013 – 12.4.1.2 Bohr atom teorisinde; atom yarıçapı, enerji seviyeleri, uyarılma, iyonlaşma ve ışıma kavramlarını açıklar.

• Kavramlarla ilgili matematiksel işlemlere girilmez.

2013 – 12.4.1.3 Modern atom teorisinin doğuşunu ve getirdiği yenilikleri yorumlar.

• Kuantum sayılarına girilmez.

2013 – 12.4.1.4 Atomun uyarılabilmesi yollarını analiz eder.

• Öğrencilerin, atomların birbirleri ile, elektronla, fotonla ve ısıyla uyarılma şartlarını tartışmaları sağlanır.

2007 – 11.4.3.1. Elektronun özeliklerini açıklar.

• Milikan – 1923 Nobel Ödülü
• Millikan yağ damlası deneyi ile elektronun kütlesi ve yükü açıklanır.

2007 – 11.4.3.10. Dalga denklemlerinin çözümlerinin elektronların fiziksel durumlarının olasılıklarını verdiğini fark eder.

• Schrödinger dalga denklemi, ayrıntılarına girilmeden, kavramsal olarak açıklanır.
• de Broglie bağıntısının arkasında üst düzeyde matematiksel bir bağıntının (Schrödinger Dalga Denklemi) bulunduğu belirtilir. Schrödinger dalga denkleminin atomun yapısını açıklamakta daha temel bir yaklaşım olduğu, Heisenberg belirsizlik ilkesinin ise bu yaklaşımın kabaca bir özeti gibi olduğu vurgulanır.

2007 – 11.4.3.11. Atomun boyutunu çevresindeki cisimlerin boyutu ile karşılaştırır.

• Günlük yaşamda gözlenen cisimlerin boyutu, belirli oranda atomik boyuta kadar küçültülerek her bir boyut atom boyutu ile kıyaslanır. Örneğin bir insan vücudundaki atom sayısı verilerek kıyaslama başlatılabilir.

2007 – 11.4.3.12. Atomun enerji seviyelerinden yararlanarak atomun uyarılmasını yorumlar.

• Uyarılmış ve kendiliğinden ışın yayma olayları irdelenerek laser ışığı ve özelikleri açıklanır.

2007 – 11.4.3.2. Atomun çekirdekten ve elektronlardan oluştuğunu gösteren ilk atom modelini açıklar.

• Rutherford atom modelinin ayrıntıları açıklamakta çok başarılı olmasa da atomda özellikle yoğun pozitif yüklü bir çekirdeğin varlığını ortaya koyması bakımından önemli olduğu vurgulanır. Rutherford atom modelinin geçersiz kaldığı yönler belirtilir.

2007 – 11.4.3.3. Atomda elektronların belirli kararlı yörüngelerde dolandığını öngören atom modelini açıklar.

• Bohr – 1922 Nobel Ödülü
• Bohr atom modeli açıklanır. Bohr atom modelinin temel varsayımları (çekirdek ile elektron arasındaki elektriksel çekim kuvveti, kararlı elektron yörüngeleri, elektronun yörünge değişimi sonucu yayımlanan ışıma, kararlı yörüngelerde yörüngesel açısal momentum) irdelenir.

2007 – 11.4.3.4. Bohr atom modelinden yararlanarak hidrojen atomunun iyonlaşma enerjisi ile boyutunu hesaplar.

• Elektronun enerjisinin elektriksel potansiyel ve kinetik enerjinin toplamı olduğundan hareketle elektronun toplam enerji ifadesi bulunur. Bu ifadeden yararlanarak hidrojen atomuna ait iyonlaşma enerjisi 11.4.13.6. eV, yarıçapı ise 11.4.0.529. Å olarak bulunur.

2007 – 11.4.3.5. Bohr atom modelinden yararlanarak hidrojen atomunun kararlı enerji seviyelerini hesaplar.

• Bohr atom modeli varsayımları kullanılarak hidrojen atomu için kararlı (izinli) enerji seviyeleri ve geçişlerde yayımlanan ışığın dalga boyu hesaplanır. Enerji seviyeleri diyagramı çizilerek çeşitli hidrojen tayfı serileri (Lyman, Balmer, Paschen ve Bracket) gösterilir.
• Bohr atom modelinin çok elektronlu atomlar için yetersizliği ve yeni kuantum sayılarına olan ihtiyaç vurgulanır.

2007 – 11.4.3.6. Atomlarla ilgili her türlü modelin deneysel sınanmalarının atomların tayfları gözlenerek yapıldığı çıkarımında bulunur.

• Tayfların incelenmesi sonucunda yeni kuantum sayılarına ihtiyaç duyulduğu vurgulanır.

2007 – 11.4.3.7. Atomun yapısını açıklamakta kullanılan kuantum sayılarını yorumlar.

• Kuantum sayılarının; n (baş kuantum sayısı), l (yörüngesel açısal momentum -orbital- kuantum sayısı), m l (manyetik kuantum sayısı) ve m s (spin manyetik kuantum sayısı) olduğu belirtilir.
• Schrodinger ve Dirac – 1933 Nobel Ödülü

2007 – 11.4.3.8. Bir atomdaki iki elektronun dört kuantum sayı değerlerinin hiç bir zaman aynı olamayacağının sebebini açıklar.

• Pauli – 1945 Nobel Ödülü
• Pauli dışarma ilkesi verilerek bu ilkenin atomun tabakalı yapısını açıkladığı ve elementlerin kimyasal özeliklerinin bu durumdan ileri geldiği vurgulanır.

2007 – 11.4.3.9. Bir parçacığın konumunu ve momentumunu aynı anda tam bir doğrulukla ölçmenin olanaksız olduğu sonucuna varır.

• Belirsizlik ilkesi ile de Broglie bağıntısının boyutsal olarak benzeştiği vurgulanır.
• Heisenberg – 1932 Nobel Ödülü
• Heisenberg Belirsizlik ilkesi açıklanır. Bunun yanı sıra bir parçacığın enerjisinin sonlu bir ölçüm süresi içerisinde tam olarak ölçülemeyeceği de vurgulanır. Bu olgunun aynı zamanda enerjinin belirli bir süre içerisinde korunamayacağı sonucunu doğurduğu da belirtilir. Haftada iki saatlik fizik dersini seçen öğrenciler için formüllere girilmeden kavramsal düzeyde verilir.
• de Broglie bağıntısının arkasında üst düzeyde matematiksel bir bağıntının (Schrödinger Dalga Denklemi) bulunduğu belirtilir. Schrödinger dalga denkleminin atomun yapısını açıklamakta daha temel bir yaklaşım olduğu, Heisenberg belirsizlik ilkesinin ise bu yaklaşımın kabaca bir özeti gibi olduğu vurgulanır.

2007 – 12.5.2.1. Katıları atom veya atom gruplarının düzenli olup olmamasına göre sınıflandırır.

• Hidrojen ve van der Waals bağlarına girilmez.
• Katılarda atomları bir arada tutan kimyasal bağ çeşitleri hatırlatılır. İyonik, kovalent ve metalik bağlar açıklanır.
• Katıların amorf ve kristal olmak üzere sınıflandırıldığı açıklanır.

2007 – 12.5.2.2. Sıvı kristalleri açıklar.

• de Gennes, Pierre-Gilles – 1991 Nobel Ödülü

Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu Kazanımları

Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu

2017 – 12.4.2.1. Büyük patlama teorisini açıklar.

• Evrenin oluşumu ve geleceğiyle ilgili farklı teorilerin de olduğu vurgulanır.
• Öğrencilerin büyük patlama teorisini destekleyen bilimsel çalışmaları araştırmaları ve araştırma sonuçlarını rapor olarak sunmaları sağlanır.
• Öğrencilerin sunumlarında Cern’de yapılan çalışmaların büyük patlama ile bağlantısını tartışmaları sağlanır. (Fen lisesi)
• Öğrencilerin sunumlarında Edwin Hubble ve Hubble teleskopuna yer vermeleri sağlanır. (Fen lisesi)

2017 – 12.4.2.2. Atom altı parçacıkların özelliklerini temel düzeyde açıklar.

• Abdus Salam, Sheldon Lee Glashow ve Steven Weinberg’in Nobel ödülünü elektromanyetik ve zayıf kuvvetin birleşik bir kuvvet görünümünde olduğunu keşfetmeleri üzerine aldıkları vurgulanır.
• Dört temel kuvvetin açıklanması sağlanır.
• Korunum yasaları ile ilgili matematiksel hesaplamalara girilmez.
• Öğrencilerin atom altı parçacıkları standart model çerçevesinde tanımlamaları sağlanır.

2017 – 12.4.2.3. Madde oluşum sürecini açıklar.

• Atom altı parçacıklardan başlayarak madde oluşumunun modelle açıklanması sağlanır.
• Higgs bozonuna kısaca değinilir.

2017 – 12.4.2.4. Madde ve antimadde kavramlarını açıklar.

2017 Fen Lisesi – 12.4.2.3. Atom altı parçacıklardan atomların oluşumuna yönelik çıkarımlar yapar.

• Öğrencilerin, atom altı parçacıklar arasındaki etkileşim kuvvetini açıklamaları sağlanır.

2013 – 12.4.2.1 Büyük patlama teorisinin dayandığı bilimsel bilgileri inceler ve yorumlar.

• Öğrencilerin büyük patlama teorisini modellerden veya simülasyonlardan yararlanarak yorumlamaları sağlanır.

2013 – 12.4.2.2 Atom altı parçacıkları sınıflandırır ve atom altı parçacıkların özelliklerini açıklar.

2013 – 12.4.2.3 Atom altı parçacıklardan atomların oluşumuna yönelik çıkarımlar yapar.

• Öğrencilerin atom altı parçacıklar arasındaki etkileşim kuvvetini açıklamaları sağlanır.

2013 – 12.4.2.4 Atomların madde oluşturması sürecini açıklar.

• Öğrencilerin alt parçacıklardan başlayarak madde oluşumuna kadar geçen süreci betimlemelerine ve modeller oluşturmalarına fırsat verilir.

2013 – 12.4.2.5 Madde ve anti maddenin evrendeki yerini tartışır.

2013 – 12.4.2.6 Büyük patlamadan bugüne gezegenlerin, yıldızların ve gökadaların oluşumunu inceler.

• Öğrencilerin evrenin geleceği ile ilgili teorileri tartışmaları sağlanır.
• Öğrencilerin evrenin oluşumu ile ilgili farklı teorileri karşılaştırmaları sağlanır.

2007 – 12.5.3.1. Çekirdeğin temel özeliklerini açıklar.

• Çekirdeğin büyüklüğü, yapısı (proton ve nötron), atom numarası, nötron sayısı ve kütle numarası kavramları açıklanır.

2007 – 12.5.3.2. Yeğin ve zayıf çekirdek kuvvetlerini açıklar.

• Yeğin kuvvetlerin protonlar ve nötronlar (Atomlardan Kuarklara ünitesinde hadronlar arasında ortaya çıktığı genellenecektir) arasında ortaya çıkarken, zayıf kuvvetlerin taneciklerin parçalanıp başka taneciklere dönüşmesi sırasında ortaya çıktığı belirtilir. Çekirdekte nötronların en önemli işlevinin protonlar arasındaki elektrostatik itme kuvvetini çekirdek kuvvetleri ile dengelemesi olduğu vurgulanır.
• Yukawa-1949 Nobel Ödülü
• Çekirdek kuvvetlerinin kısa menzilli (bir kaç femtometre-10 -15 m fermi), yeğin ve yükten bağımsız olduğu vurgulanır.

2007 – 12.5.3.3. Bağlanma enerjisini açıklar.

• Çekirdeklerin kararlılığı ile nükleon başına düşen bağlanma enerjisi ilişkisi ifade edilir. Çekirdeklerde nükleon başına düşen bağlanma enerjisinin kütle numarası ile değişim grafiği çizilir. Bu grafikten kararlı çekirdekler açıklanır. Atom numarası 56 olan demir atomunun tepe noktasında yer aldığı vurgulanır. Helyum ve kurşun gibi kritik atomların kararlılık durumları; komşu atomlar ve nükleon başına düşen bağlanma enerjisi ile kıyaslanarak tartışılır.

2007 – 12.6.1.1. Her temel parçacığın bir karşıtparçacığının bulunduğunu örneklerle açıklar.

• Anderson -1936 Nobel Ödülü
• Parçacıklar atomaltı parçacıklar ile sınırlandırılır. Elektron, proton, nötron ve nötrinonun karşıtparçacıklarının sırası ile pozitron, karşıtproton, karşıtnötron ve karşıtnötrino olduğu verilir.
• Segre ve Chamberlain -1959 Nobel Ödülü

2007 – 12.6.1.2. Temel parçacık ve karşıtparçacıkların kütle, yük ve durgunluk enerjilerini (kütle enerji eşdeğeri) karşılaştırır.

• Bir önceki kazanımdaki parçacıklar ile sınırlandırılır.

2007 – 12.6.1.3. Yeterli enerjiye sahip fotonların parçacık ve karşıtparçacık çiftleri oluşturabileceğini örneklerle açıklar.

• Bir parçacık ve karşıtparçacığın uygun şartlarda bir araya geldiğinde foton da oluşturabileceği vurgulanır.

2007 – 12.6.2.1. Hadronları sınıflandırarak özeliklerini açıklar.

• Hadronların baryonlar (proton, nötron vb.) ve mezonlar olarak sınıflandırıldığı vurgulanır. Proton ve nötronun özelikleri açıklanır. Protonun en kararlı baryon olduğu vurgulanır.
• Mezonların (pion ve kaon) ayrıntılarına girilmez.

2007 – 12.6.2.2. Hadronların yeğin çekirdek kuvvetlerinden sorumlu parçacıklar olduğunu açıklar.

• Cronin ve Fitch -1980 Nobel Ödülü
• Yukawa -1949 Nobel Ödülü

2007 – 12.6.2.3. Leptonların özeliklerini açıklar.

• Elektron, nötrino ve müonlar verilir tau verilmez
• Lederman, Schwartz ve Steinberger -1988 Nobel Ödülü
• Perl – 1995 Nobel Ödülü
• Rubbia ve Van Der Meer – 1984 Nobel Ödülü

2007 – 12.6.2.4. Leptonların zayıf çekirdek kuvvetlerinden sorumlu parçacıklar olduğunu açıklar.

2007 – 12.6.3.1. Kuarkların özeliklerini açıklar.

• Altı çeşit kuarktan [ yukarı(u-up), aşağı(d-down), tuhaf(s-strange), tılsımlı (c- charmed), üst(t-top) ve alt(b-bottom)] sadece ilk ikisi verilir.
• Gross, Politzer ve Wilczek – 2004 Nobel Ödülü
• Her kuarkın bir karşıtkuarkının da bulunduğu belirtilir. Kuark ve karşıtkuarkların kütle, yük ve durgunluk enerjileri karşılaştırılır.

2007 – 12.6.3.2. Baryonların hangi çeşit kuarklardan oluştuğunu çizerek gösterir.

• Baryonların üç kuarktan oluştuğu (Proton=uud, nötron=udd, diğer baryon grubu parçacıklara girilmez) vurgulanır.

2007 – 12.6.3.3. Mezonların hangi çeşit kuark ve karşıtkuarkdan oluştuğunu çizerek gösterir.

• Mezonların bir kuark ve bir karşıtkuarktan oluştuğu vurgulanır.

2007 – 12.6.3.4. Kuarklardan daha küçük parçacıkların var olup olamayacağını sorgular.

Radyoaktivite Kazanımları

2017 – 12.4.3.1. Kararlı ve kararsız durumdaki atomların özelliklerini karşılaştırır.

• Bazı atom çekirdeklerinin çeşitli yollarla ışıma yapabileceği vurgulanır.
• Marie Curie ve Wilhelm Conrad Röntgen’in radyoaktivite konusunda yaptığı çalışmalara yer verilir.
• Radyoaktif madde, radyoaktivite, radyoaktif ışıma kavramları üzerinde durulur.

2017 – 12.4.3.2. Radyoaktif bozunma sonucu atomun kütle numarası, atom numarası ve enerjisindeki değişimi açıklar.

• Alfa, beta, gama ışınımları dışındaki bozunma türlerine girilmez.
• Enerjideki değişim açıklanırken matematiksel hesaplamalara girilmez.

2017 – 12.4.3.3. Nükleer fisyon ve füzyon olaylarını açıklar.

• Atom bombasının yıkıcı etkileri tarihî gerçekler üzerinden açıklanarak nükleer silahsızlanmanın dünya barışı açısından önemi üzerinde durulur.
• Nükleer enerji ile çalışan sistemler hakkında araştırma yapılması sağlanır.
• Nükleer reaktörlerin bilime, teknolojiye, ülke ekonomisine ve çevreye etkileri üzerinde durulur.

2017 – 12.4.3.4. Radyasyonun canlılar üzerindeki etkilerini açıklar.

• Yaşam alanlarında var olan radyasyon kaynakları, radyasyondan korunma yolları ve radyasyon güvenliğinin araştırılması ve bilgilerin paylaşılması sağlanır.

2013 – 12.4.3.1 Kararlı ve kararsız durumdaki atomların özelliklerini analiz eder.

• Bazı atom çekirdeklerinin çeşitli yollarla enerji kaybedebilecekleri vurgulanır.

2013 – 12.4.3.2 Radyoaktif bozunma sonucu atomun kütle numarası atom numarası ve enerjisindeki değişimi açıklar.

• Matematiksel işlemlere girilmez.

2013 – 12.4.3.3 Nükleer fisyon ve füzyon olaylarını açıklar.

• Öğrencilerin fisyon ve füzyon olaylarının günümüz teknolojisindeki önemini yorumlayarak nükleer santrallerin çalışma ilkesini açıklamaları sağlanır.

2013 – 12.4.3.4 Radyasyonun canlılar üzerindeki olumlu ve olumsuz etkilerini tartışır.

• Öğrencilerin radyoaktif malzemeler ve atıkların oluşturabileceği olası problemleri belirlemesi ve çözümler üretmesi sağlanır.

2007 – 12.5.4.1. Bazı atom çekirdeklerinin çeşitli yollarla enerji kaybedebildiklerini ifade eder.

• Fermi – 1938 Nobel Ödülü
• Çekirdeğin α (alfa), β (beta) ve γ (gama) ışınımları yayınlayarak enerji kaybedebildiği ve bu olaylara genel olarak radyoaktif bozunma denildiği açıklanır. γ (gama) ışınımının elektromanyetik dalga olmasına rağmen α (alfa) ve β (beta) ışınımlarının birer parçacık olduğu vurgulanır.

2007 – 12.5.4.2. Radyoaktif bozunma sonucu atomun kütle numarası, atom numarası ve enerjisindeki değişimi açıklar.

• α (alfa), β (beta) ve γ (gama) ışınımları dışındaki diğer (pozitron salınımı, elektron yakalama, …) bozunma türlerine girilmeyecektir.

2007 – 12.5.4.3. Radyoaktif bozunmanın üstel doğasını açıklar.

• Belirli sayıdaki çekirdeğin bozunmasının zamana bağlı değişim ifadesi verilir. Bozunmayan çekirdek sayısının (N), zamanla değişim grafiği çizilir. Üstel değişimin doğal logaritması alınarak elde edilen lineer değişim grafiği yorumlanır.
• Doğal ve yapay radyoaktif izotoplar açıklanır. Radyoaktifliğin sebebinin; bozunan çekirdeğin durgunluk enerjisinin ürün çekirdeklerin toplam durgunluk enerjisinden büyük olmasından kaynaklandığı vurgulanır.

2007 – 12.5.4.4. Radyoaktif çekirdeğin bozunma hızını aktiflik olarak açıklar.

• Becquerel (Bq) ve Curie(Ci) birimleri üzerinde durulur.

2007 – 12.5.4.5. Belirli sayıdaki çekirdeğin bozunarak sayısının yarıya inme süresini hesaplar.

• Yarı ömür kavramı bozunma sabiti ile ifade edilir.

2007 – 12.5.4.6. Radyoaktifliğin organik numunelerin yaşlarının tayininde nasıl kullanıldığını açıklar.

2007 – 12.5.5.1. Çekirdek kaynaşması (füzyon) ve çekirdek bölünmesi (fisyon) sonucu enerji açığa çıkabileceğini açıklar.

• Nükleon başına düşen bağlanma enerjisinin değişimi de dikkate alınarak hafif elementlerde füzyon, ağır elementlerde ise fisyon olayı sonucu enerji açığa çıktığı vurgulanır.

2007 – 12.5.5.2. Nükleer santrallerin çalışma ilkesini açıklar.

• Günümüzde nükleer santrallerin fisyon ilkesine göre çalıştığı, füzyon ilkesine göre çalışacak santral yapım çalışmalarının sürdüğü belirtilir.

2007 – 12.5.5.3. Nükleer radyasyonun zararlarını ve korunma yollarını açıklar.

• Nükleer radyasyonun insan sağlığına ve çevreye olan zararları konusunda öğrenciler bilinçlendirilir. Radyasyonun zararlı etkilerinden korunma yolları açıklanır.

2007 – 9.3.2.3. Fisyon ve füzyon olaylarında yeni çekirdeklerin oluştuğunu örneklerle açıklar.

• Fisyon ve füzyon olayları basit olarak açıklanarak ayrıntılarına girilmeyecektir.

Kaynaklar

• 2017 YGS Temel Soru Kitapçığı, ÖSYM (http://www.osym.gov.tr/TR,13018/2017-ygs-temel-soru-kitapcigi-ve-cevap-anahtari.html)
• 2017 LYS Fen Bilimleri Soru Kitapçığı, ÖSYM (http://www.osym.gov.tr/TR,13193/2017—lys-soru-kitapciklari-ve-cevap-anahtarlari.html)
• 2017 Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı, MEB (http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=174)
• 2017 Ortaöğretim Fen Lisesi Fizik Dersi Öğretim Programı, MEB (http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=199)
• 2013 Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı, MEB (http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=217)
• 2007 Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı, 9. sınıf, MEB (http://ogm.meb.gov.tr/belgeler/fizik9.pdf)
• 2007 (2011) Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı, 12. sınıf, MEB (http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=68)