Kuvvet ve Hareket

Daha önceki yazımızda sıvı basıncının bağlı olduğu değişkenleri ve sıvı basıncının formülünü anlatmıştık. Şimdi Basınç Altında PHET simülasyonunu kullanarak bu değişkenlerin sıvı basıncını nasıl etkilediğini inceleyeceğiz. Formülü çıkaracağız demek isterdim, ama formülü zaten biliyorsanız deneysel olarak sağlamasını yapacağız. Sırasıyla şu değişkenlerin sıvı basıncını nasıl etkilediğini inceleyeceğiz. Atmosferin olup olmaması Sıvının derinliği Sıvının özkütlesi Sıvının bulunduğu … Devamını oku…

Kepler kanunları ya da tam adıyla Kepler’in gezegensel hareket yasaları gezegenlerin Güneş’in etrafındaki hareketlerini açıklar. Kepler, yasalarını Tycho Brahe’nin topladığı gezegenlerin konum verilerini inceleyerek elde etmiştir. Şimdi bu üç kanunu inceleyelim. Birinci Kanun: Yörüngelerin Şekli Elipstir Copernicus gezegenlerin yörüngelerinin çember şeklinde olduğunu öne sürmüştü. Kepler gezegenlerin konum verilerinin çember şeklinde yörüngelere değil elips şeklindeki yörüngelere … Devamını oku…

Kütle çekim kuvvetini ve alanını öğrendikten sonra sıra kütle çekim potansiyel enerjisine geldi. Potansiyel enerjinin bir cismin sadece konumundan dolayı sahip olduğu enerji türü olduğunu hatırlayın. Tam olarak şöyle anlatabiliriz. Elimizde iki kütle olsun. Bu kütlelerden birini sonsuz uzaklıktan diğerine R kadar yaklaştırmak için yapılması gereken işe potansiyel enerji diyoruz. Aşağıdaki resimde bu iki kütleyi … Devamını oku…

Daha önce alan kavramını elektrik alanı anlatırken açıklamıştık. Alan temas gerektirmeyen kuvvetleri açıklamakta kullanılan fiziksel bir modeldir. Kütle çekim alanı kütlesi olan bir cismin uzayın özelliklerini değiştirerek etkisini yaymasıdır. Bu alana karşı sadece kütlesi olan cisimler duyarlıdır, sadece kütlesi olan şeyler etkilenirler. Alan uzayı değiştirir, diğer cisimler alanla etkileşir ve alan bu cisimlerin üstüne bir … Devamını oku…

Çembersel hareketi anladıktan sonra gezegenlerin Güneş etrafındaki hareketiyle ilgili çok önemli bir soru karşımıza çıkıyor. Eğer gezegenler çembersel hareket yapıyorlarsa onların yörüngede kalmalarını sağlayan merkezcil ivmenin kaynağı olan kuvvet ne? Bir çekim kuvveti olmalı ki buna kütle çekim kuvveti diyoruz. Ama doğadaki dört temel kuvvetten en gizemlisi hakkında daha derine girmeden önce soruyu bir daha … Devamını oku…

Daha önce bir sisteme dışarıdan bir kuvvet etki etmediği sürece sistemin momentumunun sabit kaldığını yani korunduğunu öğrenmiştiniz. Dönme hareketiyle ilgili olarak da yine bir sisteme dışarıdan bir tork uygulanmadığı müddetçe açısal momentum da sabit kalır, işte açısal momentumun korunumu budur. Şimdi bir örnekle bunu inceleyelim.   Yukarıdaki resimde m kütleli bir cisim önce O dönme … Devamını oku…

Açısal momentum dönme hareketinde ortaya çıkan bir fiziksel büyüklüktür. Öteleme hareketinde çizgisel momentumdan bahsetmiştik, bu yazıda önce açısal momentumu tanımlayacağız, sonra çizgisel momentum ile ilişkilendireceğiz. Bu büyüklük korunduğu için fizikteki en önemli büyüklüklerden biri olarak karşımıza çıkıyor, atomları anlamaktan galaksileri incelemeye kadar bir çok alanda kullanıyoruz. Aşağıdaki resimde düzgün çembersel hareket yapan bir cisim gösteriliyor. … Devamını oku…

Dönme hareketini ve dönerek öteleme hareketini incelemiştik. Şimdi bu hareket çeşitlerinde kinetik enerji nasıl bulunur formülü nedir, inceleyeceğiz. Önce kinetik enerji öteleme hareketinde nasıldı, hatırlayalım. m kütleli bir cisim h süratiyle hareket ediyorsa kinetik enerjisi şöyledir: Peki olduğu yerde dönen bir cismin kinetik enerjisi nasıldır? En basit haliyle düzgün çembersel hareket yapan m kütleli bir … Devamını oku…

Eylemsizlik momentini tanımlamadan önce eylemsizliği hatırlayalım, çünkü bu iki kavram yakından ilişkili. Eylemsizlik bir cismin hareket durumundaki değişikliğe karşı gösterdiği direnç olarak tanımlanır. Bir saniye durun ve düşünün hareket durumu ne demek, hareket durumundaki değişiklik ne demek? Hareket durumu bir cismin hızıdır (hızın vektörel olduğunu da hatırlayın). Hareket durumundaki değişiklik de hızın zamana göre değişmesi … Devamını oku…