Fizik alternatif akım ve transformatörler kelime bulutu

Alternatif Akım ve Transformatörler LYS Konuları 2018

Fizik dersi Alternatif Akım ve Transformatörler LYS konularını merak mı ediyorsunuz? 11. sınıf Fizik dersinin Elektrik ve Manyetizma ünitesinin konularını ayrıntılı olarak inceledik.

ÖSYM, LYS’de Fizik sorularını müfredattan soruyor. 2017’de LYS sorularının tamamı müfredattan soruldu. 2017’de Alternatif Akım ve Transformatörler LYS konularından bir soru çıktı. Fizik testinin 20. sorusu bir kondansatörün (sığacın) doğru akım ve alternatif akım devrelerine bağlandığında nasıl davranacağını soruyordu. Yazının sonundaki kaynaklardan ÖSYM’nin websitesine gidip soru kitapçığını inceleyebilirsiniz.

Alternatif Akım ve Transformatörler LYS konularından hangilerinin sınavda çıkabileceğini belirlemek için Ortaöğretim Fizik dersi için Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) yayımladığı 2007 (11. ve 12. sınıflar için 2011), 2013 ve 2017 (Hem normal liseler hem fen liseleri için olanları) taradık. Alternatif Akım ve Transformatörler ile ilgili kazanımları belirledik. Kazanımları iyice okuyup, özetledik. İçerik analizimizin sonunda bir tablo çıkardık.

Analizimizi yaparken önemli varsayımlarımız oldu:

  • 2017 yılı Fizik dersi öğretim programının 2017 – 2018 öğretim yılından itibaren 9. sınıflarda, 2018 – 2019’da 10. sınıflarda, 2019 – 2020’de 11. sınıflarda ve 2020 – 2021’de 12. sınıflarda uygulanmaya başlayacağını öngörüyoruz.
  • Büyük ihtimalle 2021 yılına kadar mezun olacak öğrenciler 2013 yılı müfredatıyla öğrenim görecekleri için, ÖSYM’nin 2021’de dahil olmak üzere YGS ve LYS’de 2013 yılı müfredatını baz alacağını varsayıyoruz.

Alternatif Akım ve Transformatörler LYS Konuları Tablosu

Tabloda konu ve kavramlar bir yılın müfredatında varsa yeşil ve “1” olarak, yoksa kırmızı ve “0” olarak gösteriliyor. Bu tabloda tüm müfredatlarda ortak olan, sadece 2013 yılı müfredatında olan ve sadece 2017 müfredatında olan konu ve kavramları işaretledik.

  • Siyah ve kalın yazılmış olanlar en çok dikkat etmeniz gerekenler, çünkü bunlar kapsam alanı içinde olduğu garanti olan kavramlar.
  • Siyah ve normal yazılanlar açıkça bu konulara girilmez denilen kazanımlar. Bunların çıkacağını düşünmüyoruz.
  • Mavi ve kalın yazılanlar 2013 müfredatında olup 2017’de olmayanlar. Bunların 2021 de dahil olmak üzere çıkabileceğini düşünüyoruz.

Fizik alternatif akım ve transformatörler LYS konuları tablosu

Alternatif akım ve transformatörler 11. sınıf konusu olduğu için sadece LYS’de çıkıyor, YGS’de çıkmıyor.

Alternatif Akım ve Transformatörler LYS Konuları Listesi

Alternatif Akım LYS Konuları

  • Alternatif akımın tanımı
  • Alternatif akımın ve doğru akımın karşılaştırılması, avantaj ve dezavantajları
  • Etkin değer
  • Maksimum değer
  • Edison’un ve Tesla’nın görüşleri
  • Alternatif ve doğru akım devrelerinde:
    • Direncin davranışı
    • Kondansatörün (sığacın) davranışı
    • Bobinin davranışı
  • Devre elemanlarıın ohmik dirençleri
    • İndüktans tanımı
    • Kapasitans tanımı
    • Empedans tanımı
  • RLC devreleri yok
  • Vektörel ve matematiksel hesaplamalar yok
  • Alternatif akım devrelerinde rezonans (2013)

Transformatörler LYS Konuları

  • Transformatörlerin çalışma prensibi
  • Primer ve sekonder gerilim
  • Primer ve sekonder akım şiddeti
  • Primer ve sekonder güç
  • İdeal ve ideal olmayan transformatörler
  • İdeal olmayan transformatörün verimi (2013)
  • Güç kaybının azaltılması
  • Transformatörlerin kullanım amaçları
  • Elektrik enerjisinin taşınması
  • Matematiksel hesaplamalar yok

Alternatif Akım ve Transformatörler LYS Konuları Kelime Bulutu

Fizik alternatif akım ve transformatörler kelime bulutu

Alternatif Akım ve Transformatörler LYS Konuları kelime bulutunda görüldüğü gibi akım, transformatör, alternatif, doğru, enerji, güç, gerilim, primer, sekonder, elektrik ve devreler en sık kullanılan kelimeler olmuş. Açıklar ise en çok kullanılan kazanım fiili.

Alternatif Akım ve Transformatörler LYS Konuları Kazanımları

Alternatif Akım LYS Konuları Kazanımları

2017 – 11.2.5.1. Alternatif akımı açıklar.

  • Öğrencilerin farklı ülkelerin elektrik şebekelerinde kullanılan gerilim değerleri ile ilgili araştırma yapmaları ve araştırma bulgularına dayanarak bu değerlerin kullanılmasının sebeplerini tartışmaları sağlanır.

2017 – 11.2.5.2. Alternatif ve doğru akımı karşılaştırır.

  • Alternatif akımın etkin ve maksimum değerleri vurgulanır.
  • Alternatif ve doğru akımın kullanıldığı yerler açıklanarak bu akımların karşılaştırılması sağlanır.
  • Edison ve Tesla’nın alternatif akım ve doğru akım ile ilgili görüşlerinin karşılaştırılması sağlanır.

2017 – 11.2.5.3. Alternatif ve doğru akım devrelerinde direncin, bobinin ve sığacın davranışını açıklar.

  • Öğrencilerin simülasyonlar yardımıyla alternatif ve doğru akım devrelerinde direnç, bobin ve kondansatör davranışlarını ayrı ayrı incelemeleri, değerleri kontrol ederek gerçekleşen değişiklikleri gözlemlemeleri ve yorumlamaları sağlanır.

2017 – 11.2.5.4. İndüktans, kapasitans, rezonans ve empedans kavramlarını açıklar.

  • Her devre elemanının kendine has bir ohmik direnci olduğu vurgulanır.
  • RLC devre işlemlerine girilmez.
  • Vektörel ve matematiksel hesaplamalara girilmez.
  • Vektörel gösterim yapılır; akım ve gerilimin zamana bağlı değişim grafikleri çizilir. (Fen lisesi)

2017 Fen Lisesi – 11.2.5.5. Alternatif akım devrelerindeki etkin ve anlık güç kavramlarını ilişkilendirir.

  • Öğrencilerin akım ve potansiyel farkın etkin değerini kare ortalama karekök işlemlerinden faydalanarak elde etmeleri sağlanır.
  • Öğrencilerin alternatif akım devrelerindeki güç kavramını açıklamaları ve güç ile ilgili problemler çözmeleri sağlanır.

2017 Fen Lisesi – 11.2.5.6. Alternatif akım devreleri ile ilgili hesaplamalar yapar.

2013 – 11.2.5.1 Alternatif akımı açıklar.

2013 – 11.2.5.2 Alternatif ve doğru akım arasındaki benzerlik ve farklılıkları tartışır.

2013 – 11.2.5.3 Alternatif akımın etkin ve maksimum değerlerini birbirleri ile ilişkilendirir.

2013 – 11.2.5.4 Alternatif akım ve doğru akımın avantaj ve dezavantajlarını karşılaştırır.

  • Öğrencilerin alternatif akımının kullanılabilirliği ile ilgili bilim tarihinde yer alan tartışmaları incelemeleri sağlanır.
  • Öğrencilerin farklı ülkelerin elektrik şebekelerinde kullanılan gerilim değerlerine örnekler vermeleri ve sebeplerini tartışmaları sağlanır.

2013 – 11.2.5.5 Alternatif akım devrelerinde devre direncini etkileyen değişkenleri belirler.

2013 – 11.2.5.6 İndüktans, kapasitans ve empedans kavramlarını açıklar.

  • Vektörel ve matematiksel işlemlere girilmez.

2013 – 11.2.5.7 Değişken ve doğru akım devrelerinde bobinin ve sığacın davranışını açıklar.

  • RLC devre işlemlerine girilmez.

2013 – 11.2.5.8 Bir alternatif akım devresinin rezonans halini açıklar.

  • Öğrenciler bobinlerin ve kondansatörlerin elektronik devrelerde kullanım alanlarına örnekler verir ve rezonans durumunu açıklamaları sağlanır.

2007 – 12.3.1.2. Şehir gerilimin frekans, etkin ve maksimum değerlerini ifade eder.

  • Ayrıca farklı ülkelerdeki şehir şebekelerinde kullanılan değişken akımın, akım, gerilim ve frekans değerleri örnek olarak verilir. Bu değerlerin kullanım amacına ve yerine göre çeşitli elektronik devre elemanları yardımıyla değiştirilebileceği örneklerle vurgulanır. Fakat bu konuda ayrıntıya girilmez.

2007 – 12.3.3.1. Bobinlerin günlük yaşamda ve elektronik devrelerde kullanım alanlarına örnekler verir.

  • 2 ve 3 Direnç, sığaç ve bobinin birlikte kullanıldığı devrelerin ayrıntılarına girilmez. Fakat direnç, sığaç ve bobinin birlikte kullanımının ne işe yaradığına örnekler verilir.

2007 – 12.3.3.2. Değişken ve doğru akım devrelerinde bobinin davranışını açıklar.

  • Bobine AC gerilim uygulandığında frekansın değişimine göre bobinin direncinin değerinin değişebileceği, DC gerilimde ise bobinin bir iletken gibi davranacağı vurgulanır.

2007 – 12.3.1.1. Değişken akım ve doğru akım arasındaki farkları ayırt eder.

  • Cihazlarda değişken akımın AC (Alternating Current), doğru akımın ise DC (Direct Current) ile gösterildiği belirtilir.
  • Değişken akım ve gerilimin zamanla değişiminin genelde sinüs ve kosinüs fonksiyonlarıyla ifade edildiği verilir.
  • Tarihsel süreçte Thomas Edison ve Nikola Tesla arasındaki bilimsel tartışmalar irdelenerek değişken ve doğru akımın nasıl oluşturulabileceği tartışılır. ​

Transformatörler LYS Konuları Kazanımları

2017 – 11.2.6.1. Transformatörlerin çalışma prensibini açıklar.

  • Primer ve sekonder gerilimi, primer ve sekonder akım şiddeti, primer ve sekonder güç kavramları açıklanır. Matematiksel hesaplamalara girilmez.
  • Öğrencilerin deney veya simülasyonlarla transformatörlerin çalışma ilkesine yönelik çıkarımlar yapmaları sağlanır. (Fen lisesi)
  • İdeal ve ideal olmayan transformatörlerin çalışma ilkesi üzerinde durulur.

2017 – 11.2.6.2. Transformatörlerin kullanım amaçlarını açıklar.

  • Elektrik enerjisinin taşınma sürecinde transformatörlerin rolü vurgulanır.
  • Öğrencilerin transformatörlerin kullanıldığı yerleri araştırmaları sağlanır.

2017 Fen Lisesi – 11.2.6.3. Transformatörler ile ilgili hesaplamalar yapar.

  • Transformatörlerin verimiyle ilgili de hesaplamalar yapılması sağlanır.

2017 Fen Lisesi – 11.2.6.4. Enerji transferlerinde güç kaybını azaltmak için proje tasarlar.

  • Güç kaybını azaltan projelerin enerji tasarrufu ve ülke ekonomisine katkı sağladığı vurgulanır.

2013 – 11.2.6.1 Transformatörlerin çalışma ilkelerini açıklar.

  • Primer gerilimi, sekonder gerilimi, primer akım şiddeti, sekonder akım şiddeti, primer gücü, sekonder gücü kavramları açıklanır.
  • Öğrencilerin deney yaparak ve simülasyonlar kullanarak transformatörlerin çalışma ilkesine yönelik çıkarımlar yapmaları sağlanır.
  • Öğrencilerin elektrik enerjisinin taşınma sürecinde transformatörlerin rolünü sorgulamaları sağlanır.

2013 – 11.2.6.2 Transfomatörlerin kullanım amaçlarını açıklar.

  • Öğrencilerin transformatörlerin kullanıldığı yerleri araştırmaları sağlanır.

2013 – 11.2.6.3 İdeal olmayan bir transformatörün verimini hesaplar.

2013 – 11.2.6.4 Enerji transferlerinde güç kaybını azaltmak için bir proje tasarlar.

  • Proje tasarımında gruplar oluşturulmasına, ortak kararlar alınmasına, görevlerin paylaştırılmasına, sürecin ve ürünün değerlendirilmesine imkân verilir.

2007 – 12.3.4.1. Elektrik enerjisinin santrallerden ev, okul, sanayi ve iş yerlerine nasıl iletildiğini açıklar.

  • Elektrik enerjisinin niçin yüksek gerilimlerde aktarıldığı enerji kaybı ile ilişkilendirilerek açıklanır. Elektrik enerjisinin üretimi ve iletiminin çevresel etkileri tartışılır.

2007 – 12.3.4.2. Bir transformatörün çıkış gerilimi ve akım değerleri arasındaki ilişkiyi deneyerek keşfeder.

  • Transformatörlerin kısımları detaylı fotoğraflar üzerinde tanıtılır. Transformatörde verim kavramı tartışılır.
  • “Transformatörlerde enerji kaybı yoktur.”, “Yükseltici transformatörlerde az enerji girişi ile daha çok enerji çıkışı elde edilebilir.”, “Transformatörler doğru akımda da kullanılır.” (Kavram yanılgısı)

Kaynaklar

Yorum yapın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.