Fizik elektrik yükleri elektrostatik YGS ve LYS konuları kelime bulutu

Elektrik Yükleri ve Elektrostatik YGS ve LYS Konuları 2018

Fizik dersi Elektrik yükleri ve Elektrostatik YGS ve LYS konularını merak mı ediyorsunuz? 10. sınıf Fizik dersinin ikinci ünitesi olan Elektrik Yükleri konularını ayrıntılı olarak inceledik.

ÖSYM, YGS ve LYS’de Fizik sorularını müfredattan soruyor. 2017’de YGS ve LYS sorularının tamamı müfredattan soruldu. Bazı sorular birden fazla konu ya da kazanımdan geldi, ama öğretim programı dışından soru çıkmadı. Bu nedenle öğretim programlarını incelemek hangi konuların YGS ve LYS’de kapsandığını anlamak ve hangi konu ve kavramlardan soru çıkabileceğini öngörmek için gerekli. Biz de tam bunu yaptık.

  • 2017’de Elektrostatik YGS ve LYS konularından bir soru çıktı: Fen bilimleri testinin 8. sorusu etki ile elektriklenmenin basamaklarının sıralanmasını soruyordu.
  • 2017 LYS’de Elektrostatik YGS ve LYS konularından bir soru çıktı. Fizik testinin 16. sorusu iletken ve yalıtkan cisimlerdeki yük dağılımlarını yorumlamayı gerektiriyordu.

Yazının sonundaki kaynaklardan ÖSYM’nin websitesine gidip soru kitapçığını inceleyebilirsiniz.

Elektrostatik YGS ve LYS konularından hangilerinin sınavda çıkabileceğini belirlemek için Ortaöğretim Fizik dersi için Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) yayımladığı 2007 (11. ve 12. sınıflar için 2011), 2013 ve 2017 (Hem normal liseler hem fen liseleri için olanları) taradık. Elektrostatik ile ilgili kazanımları belirledik. Kazanımları iyice okuyup, özetledik. İçerik analizimizin sonunda bir tabloya ulaştık.

Analizimizi yaparken önemli varsayımlarımız oldu:

  • 2017 yılı Fizik dersi öğretim programının 2017 – 2018 öğretim yılından itibaren 9. sınıflarda, 2018 – 2019’da 10. sınıflarda, 2019 – 2020’de 11. sınıflarda ve 2020 – 2021’de 12. sınıflarda uygulanmaya başlayacağını öngörüyoruz.
  • Büyük ihtimalle 2021 yılına kadar mezun olacak öğrenciler 2013 yılı müfredatıyla öğrenim görecekleri için, ÖSYM’nin 2021’de dahil olmak üzere YGS ve LYS’de 2013 yılı müfredatını baz alacağını varsayıyoruz.

Elektrostatik YGS ve LYS Konuları Tablosu

Tabloda konu ve kavramlar bir yılın müfredatında varsa yeşil ve “1” olarak, yoksa kırmızı ve “0” olarak gösteriliyor. Bu tabloda tüm müfredatlarda ortak olan, sadece 2013 yılı müfredatında olan ve sadece 2017 müfredatında olan konu ve kavramları işaretledik.

  • Siyah ve kalın yazılmış olanlar en çok dikkat etmeniz gerekenler, çünkü bunlar kapsam alanı içinde olduğu garanti olan kavramlar.
  • Siyah ve normal yazılanlar açıkça bu konulara girilmez denilen kazanımlar. Bunların çıkacağını düşünmüyoruz.
  • YGS’ye ve LYS’ye özel konular belirtiliyor.

Fizik elektrik yükleri elektrostatik YGS ve LYS konuları tablosu

Elektrostatik ve elektrik yükleri 10. sınıf (2017 müfredatında 9. sınıf) konuları olduğu için YGS’de ve LYS’de çıkıyor. Ayrıca 11. sınıftaki elektrik yükleri konusu sadece LYS’de çıkıyor.

Elektrostatik YGS ve LYS Konuları Arasında En Önemlileri

Elektrostatik YGS ve LYS Konularının Kelime Bulutu

Fizik elektrik yükleri elektrostatik YGS ve LYS konuları kelime bulutu

Elektrostatik YGS ve LYS konularının kelime bulutu elektriksel, alan, yük, elektrik, kuvveti, yüklü, cisimler ve açıklar kelimelerinin en sık geçenler olduğunu gösteriyor. Matematiksel işlemlere girilmez sınırlaması YGS için dikkat çekiyor.

Elektrik Yükleri YGS ve LYS konularıyla ilgili Müfredatlardaki Kazanımlar

2017 – 9.6.1.1. Elektrikle yüklenme çeşitlerini örneklerle açıklar.

  • Elektrikle yüklenmede yüklerin korunumlu olduğu vurgulanmalıdır.
  • Elektroskopun yük cinsinin tayininde kullanılmasına örnekler verilir.
  • Yük, birim yük ve elektrikle yüklenme kavramları verilir.

2017 – 9.6.1.2. Elektriklenen iletken ve yalıtkanlarda yük dağılımlarını karşılaştırır.

  • Faraday kafesi, kullanım alanları ve önemi açıklanır.
  • Topraklama olayı açıklanarak günlük hayattaki öneminden bahsedilir.
  • Öğrencilerin karşılaştırmayı deneyler yaparak veya simülasyonlar kullanarak yapmaları sağlanır.

2017 – 9.6.1.3. Elektrik yüklü cisimler arasındaki etkileşimi açıklar.

  • Deneyler veya simülasyonlardan yararlanılarak elektrik yüklü cisimler arasındaki etkileşimin (Coulomb Kuvveti) bağlı olduğu değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemeleri sağlanır. Matematiksel model verilir.
  • Yüklerin etkileşimi ile ilgili matematiksel hesaplamalara girilmez.
  • Yüklerin etkileşimi ile ilgili hesaplamalar yapılması sağlanır. (Fen lisesi)

2017 – 9.6.1.4. Elektrik alan kavramını açıklar.

  • Elektrik alan kavramı ile elektriksel kuvvet arasındaki ilişki açıklanır ve matematiksel model verilir.
  • Matematiksel hesaplamalara girilmez.

2017 – 11.2.1.1. Yüklü cisimler arasındaki elektriksel kuvveti etkileyen değişkenleri belirler.

  • Coulomb sabitinin (k), ortamın elektriksel geçirgenliği ile ilişkisi vurgulanır.
  • Öğrencilerin deney veya simülasyonlardan yararlanmaları sağlanır.

2017 – 11.2.1.2. Noktasal yük için elektrik alanı açıklar.

2017 – 11.2.1.3. Noktasal yüklerde elektriksel kuvvet ve elektrik alanı ile ilgili hesaplamalar yapar.

2013 – 10.2.1.1 Elektrik yükünün özelliklerini açıklar.

  • Öğrencilerin iki tür elektrik yükü olduğunu ve toplam elektrik yükünün korunumlu olduğunu anlamaları sağlanır.

2013 – 10.2.1.2 Elektrikle yüklenme olayını açıklar ve farklı tür maddelerin elektrikle yüklenmelerini karşılaştırır.

  • Öğrencilerin deneyler yaparak ve simülasyonlar kullanarak karşılaştırma yapmaları için ortam hazırlanır.
  • Öğrencilerin günlük hayat örneklerini incelemeleri sağlanır.

2013 – 10.2.1.3 Elektriklenen iletken ve yalıtkanlarda yüklü parçacıkların hareketini ve yük dağılımlarını karşılaştırır.

  • Öğrencilerin Faraday kafesinin ortaya çıkışına yol açan gelişmeleri inceleyerek yük dağılımı kavramını tartışmaları için fırsat verilir.
  • Öğrencilerin deneyler yaparak ve simülasyonlar kullanarak karşılaştırma yapmaları için ortam hazırlanır.
  • Öğrencilerin iletken ve yalıtkan kavramlarının bilim tarihinde doğuşunu incelemeleri sağlanır.

2013 – 10.2.1.4 Yüklü cisimler arasındaki etkileşimi açıklar.

  • Elektrik alanla ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
  • Yüklerin etkileşimi ile ilgili matematiksel işlemlere girilmez.
  • Ögrencilerin elektrik alan kavramını anlamaları ve yüklü cisimler arasındaki etkileşim ile ilişkilendirmeleri sağlanır.
  • Öğrencilerin deneyler yaparak yüklü cisimler arasındaki etkileşimi (Coulomb Kuvveti) irdelemeleri sağlanır.

2013 – 11.2.1.1. Yüklü cisimler arasındaki elektriksel kuvvetin bağlı olduğu değişkenleri analiz eder.

  • Coulomb sabitinin (k) ortamın elektriksel geçirgenliği ile ilişkisi vurgulanır.
  • Öğrencilerin deney yaparak ve simülasyonlar kullanarak yüklü cisimler arasındaki elektriksel kuvveti (Coulomb yasası) etkileyen değişkenleri irdelemeleri ve matematiksel model oluşturmaları sağlanır.

2013 – 11.2.1.2. Bir elektrik yükünün oluşturduğu elektriksel alanı açıklar ve elektriksel kuvvet ile ilişkilendirir.

  • Öğrencilerin yüklü bir cismin oluşturduğu elektrik alan kuvvet çizgilerini çizmeleri ve elektrik alanının özelliklerini tartışmaları sağlanır.
  • Öğrencilerin yüklü cisimler arasındaki kuvvet vektörlerini çizmeleri ve elektrik alan vektörleri ile karşılaştırmaları sağlanır.

2013 – 11.2.1.3. Elektriksel kuvvet ve elektrik alan ile ilgili hesaplamalar yapar.

2007 – 10.3.1.1. Maddelerin elektron kazanarak ya da kaybederek yüklenebileceklerini keşfeder.

    • Elektriklenme olayları, pozitif yüklü, negatif yüklü ve nötr cisim kavramları örnekler verilerek deneylerle hatırlatılır. Benjamin Franklin’in uçurtma deneyi öğrencilerle paylaşılır. Elektriklenme olaylarında yüklerin alınabildiği/verilebildiği fakat yok olmadığı yani korunumlu olduğu vurgulanır. Birim yükün, elektron ve protonda bulunan yük olduğu ifade edilir. Daha küçük yüklere sahip parçacıkların, proton, nötron ve elektronun parçalanmasıyla oluşacağı üst sınıflarda verilecektir.
    • “Yüklü bir cisim sadece yüklü olduğu elektrik yüküne sahiptir.”, “Nötr bir cisimde hiç yük yoktur.” (Kavram yanılgısı)
      2007 – 10.3.1.2. İletken ve yalıtkanların üzerindeki yük dağılımının nasıl olabileceğini örnek çizimlerle açıklar.
    • Genellikle iletkende yüklerin yüzeyin her tarafına yayıldığı, yalıtkanların ise bölgesel olarak yüklenebileceği (iletken bir küre, plastik bir çubuk, balon örneklerinde vb.) vurgulanır. Bu gerçeği kullanarak Faraday Kafesi gibi bir elektriksel alan zırhı yapılabileceği belirtilir.

2007 – 10.3.1.3. Noktasal yükler arasındaki kuvvetin nelere bağlı olduğunu keşfeder.

      • Formüller, kavramlar arasındaki ilişkiyi vurgulamak için verilir. Ancak basit matematiksel işlemleri içeren sorular çözülür. Formüllerde yer alan “r” nin iki cismin yük merkezleri arasındaki uzaklığı olduğu ve cisimlerin noktasal kabul edildiği vurgulanır. Elektriksel kuvvetin bir etki-tepki çifti olduğu vurgulanır.
      • k’nın dielektrik katsayısı ile ilişkisi ve bu katsayının ortamla değişimi vurgulanır.

2007 – 10.3.1.4. Temas olmadan yükler arasında oluşan kuvveti, elektriksel alan kavramını kullanarak açıklar.

      • Elektriksel kuvvet ile kütleçekimi kuvveti arasındaki farklılıklar ve benzerlikleri karşılaştırır. Kütleçekimi potansiyel enerjisinin de elektriksel potansiyel enerji gibi tanımlanabileceği vurgulanır. Buradan hareketle kütleçekimi alanı da elektriksel alan gibi ifade edilebileceği vurgulanır. Bu süreçte bilim tarihindeki gelişim hatırlatılır.
      • Öğrenciler, elektriksel alan çizgilerinin bir modelleme olduğu, gerçekte böyle çizgilerin olmadığı konusunda uyarılır. Elektrik alan çizgileri, kavram yanılgılarını önlemek için, en az bir defa üç boyutlu gibi çizilmelidir. Tüm durumlarda aslında üç boyutlu olduğu vurgulandıktan sonra iki boyutlu çizime geçilmelidir.
      • “Bir yük elektriksel alan çizgisi üzerinde değilse yüke bir kuvvet etki etmez.”, “Alan çizgileri gerçektir.”, “Elektriksel alan çizgileri sadece iki boyutta gösterilir.”, “Sınırlı sayıda elektriksel alan çizgisi vardır.”, “Bir yük elektriksel alanın etkisiyle ivmelenirken her zaman alan çizgisi boyunca hareket eder.”, “Alan çizgileri herhangi bir noktada başlayıp sona erebilir.” (Kavram yanılgısı)

2007 – 10.3.1.5. Elektriksel alan ile elektriksel kuvvet ve birim yük arasındaki ilişkiyi açıklar.

      • Elektriksel kuvvet ile kütleçekimi kuvveti arasındaki farklılıklar ve benzerlikleri karşılaştırır. Kütleçekimi potansiyel enerjisinin de elektriksel potansiyel enerji gibi tanımlanabileceği vurgulanır. Buradan hareketle kütleçekimi alanı da elektriksel alan gibi ifade edilebileceği vurgulanır. Bu süreçte bilim tarihindeki gelişim hatırlatılır.
      • Formüller, kavramlar arasındaki ilişkiyi vurgulamak için verilir. Ancak basit matematiksel işlemleri içeren sorular çözülür. Formüllerde yer alan r’nin iki cismin yük merkezleri arasındaki uzaklığı olduğu ve cisimlerin noktasal kabul edildiği vurgulanır. Elektriksel kuvvetin bir etki-tepki çifti olduğu vurgulanır.
      • “Elektriksel kuvvet ve elektriksel alan aynı şeylerdir ve aynı yöndedir”. (Kavram yanılgısı)

Kaynaklar

Yorum yapın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.