Fizik dersi Vektörler LYS konularını merak mı ediyorsunuz? 11. sınıf Fizik dersinin Kuvvet ve Hareket ünitesinin konularını ayrıntılı olarak inceledik.
ÖSYM, YGS’de ve LYS’de Fizik sorularını müfredattan soruyor. 2017’de YGS ve LYS sorularının tamamı müfredattan soruldu. Bazı sorular birden fazla konu ya da kazanımdan geldi, ama öğretim programı dışından soru çıkmadı. 2017’de Vektörler LYS konularından iki soru çıktı:
- LYS fizik testinin 6. sorusu sıvı basıncı farkından kaynaklanan kaldırma kuvveti vektörünün yönünü soruyordu.
- Fizik testinin 11. sorusu dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde hareket eden bir cisme uygulanan iki vektör verildiğinde üçüncü vektörün kartezyen koordinat sistemindeki bileşenlerini soruyordu.
Yazının sonundaki kaynaklardan ÖSYM’nin websitesine gidip soru kitapçığını inceleyebilirsiniz.
Vektörler LYS konularından hangilerinin sınavda çıkabileceğini belirlemek için Ortaöğretim Fizik dersi için Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) yayımladığı 2007 (11. ve 12. sınıflar için 2011), 2013 ve 2017 (Hem normal liseler hem fen liseleri için olanları) taradık. Vektörlerle ilgili kazanımları belirledik. Kazanımları iyice okuyup, özetledik. İçerik analizimizin sonunda bir tablo çıkardık.
Analizimizi yaparken önemli varsayımlarımız oldu:
- 2017 yılı Fizik dersi öğretim programının 2017 – 2018 öğretim yılından itibaren 9. sınıflarda, 2018 – 2019’da 10. sınıflarda, 2019 – 2020’de 11. sınıflarda ve 2020 – 2021’de 12. sınıflarda uygulanmaya başlayacağını öngörüyoruz.
- Büyük ihtimalle 2021 yılına kadar mezun olacak öğrenciler 2013 yılı müfredatıyla öğrenim görecekleri için, ÖSYM’nin 2021’de dahil olmak üzere YGS ve LYS’de 2013 yılı müfredatını baz alacağını varsayıyoruz.
Vektörler LYS Konuları Tablosu
Tabloda konu ve kavramlar bir yılın müfredatında varsa yeşil ve “1” olarak, yoksa kırmızı ve “0” olarak gösteriliyor. Bu tabloda tüm müfredatlarda ortak olan, sadece 2013 yılı müfredatında olan ve sadece 2017 müfredatında olan konu ve kavramları işaretledik.
- Siyah ve kalın yazılmış olanlar en çok dikkat etmeniz gerekenler, çünkü bunlar kapsam alanı içinde olduğu garanti olan kavramlar.
- Siyah ve normal yazılanlar açıkça bu konulara girilmez denilen kazanımlar. Bunların çıkacağını düşünmüyoruz.
Vektörler Fizik dersinde 11. sınıf konusu olduğu için sadece LYS’de var, YGS’de yok.
Vektörler LYS Konuları Listesi
- Vektörlerin özellikleri (Skaler ve vektörel büyüklüklerin farkına da bir bakmalısınız)
- İki ve üç boyutlu kartezyen koordinat sisteminde vektörlerin çizimi
- Birim vektör sistemi (i,j,k) işlemleri yok
- Vektörlerin bileşkelerinin hesaplanması var
- Uç uca ekleme yöntemi
- Paralel kenar yöntemi
- Kosinüs teoremi
- Eşit büyüklükteki vektörlerin bileşkesinde özel açılar
- Vektörün iki boyutlu kartezyen koordinat sisteminde bileşenlerinin çizimi ve büyüklüklerinin hesaplanması
- Vektörün skalerle çarpımı
- İki vektörün skalerle çarpımı yok
- İki vektörün vektörel çarpımı yok
Vektörler LYS Konuları Kelime Bulutu
Yukarıdaki Vektörler LYS konuları kelime bulutunda görüldüğü gibi vektör, büyüklük, kartezyen, koordinat, sistemi, bileşke, bileşenler, yöntem, iki ve boyutlu kelimeleri en sık geçen kelimeler olmuş. Çizer ve hesaplar ise en sık kullanılan kazanım fiilleri.
Vektörler LYS Konuları Müfredat Kazanımları
2017 – 11.1.1.1. Vektörlerin özelliklerini açıklar.
2017 – 11.1.1.2. İki ve üç boyutlu kartezyen koordinat sisteminde vektörleri çizer.
- Birim vektör sistemi (i, j, k) işlemlerine girilmez.
2017 – 11.1.1.3. Vektörlerin bileşkelerini farklı yöntemleri kullanarak hesaplar.
- Eşit büyüklükteki vektörlerin bileşkesi hesaplanırken açılara göre özel durumlar verilir.
- Kosinüs teoremi verilerek bileşke vektörünün büyüklüğünün bulunması sağlanır.
- Uç uca ekleme ve paralel kenar yöntemleri kullanılmalıdır.
2017 – 11.1.1.4. Bir vektörün iki boyutlu kartezyen koordinat sisteminde bileşenlerini çizerek büyüklüklerini hesaplar.
2017 Fen Lisesi – 11.1.1.5. Kartezyen koordinat sisteminde vektörleri, birim vektör cinsinden ifade eder.
2017 Fen Lisesi – 11.1.1.6. Bir vektörün bir skaler ile çarpımını yapar.
2017 Fen Lisesi – 11.1.1.7. İki vektörün skaler çarpımını yapar.
2017 Fen Lisesi – 11.1.1.8. İki vektörün vektörel çarpımını yapar.
2013 – 11.1.1.1 Vektörlerin özelliklerini açıklar.
2013 – 11.1.1.2 Vektörel büyüklükleri kartezyen koordinat sisteminde iki ve üç boyutlu olarak çizer.
- Birim vektör sitemi (i,j,k) ile işlem yaptırılmaz.
2013 – 11.1.1.3 Vektörlerin bileşkelerini farklı yöntemleri kullanarak hesaplar.
- Öğrencilerin iki yada daha fazla vektörün bileşkesinin büyüklüğünü hesaplamaları sağlanır.
2013 – 11.1.1.4 Bir vektörün kartezyen koordinat sistemindeki bileşenlerini çizer ve bileşenlerin büyüklüklerini hesaplar.
- Öğrencilerin vektörlerin kartezyen koordinat sistemindeki bileşenlerini çizmeleri ve bileşenlerinin büyüklüklerini hesaplamaları sağlanır.
Kaynaklar
- 2017 YGS Temel Soru Kitapçığı, ÖSYM (http://www.osym.gov.tr/TR,13018/2017-ygs-temel-soru-kitapcigi-ve-cevap-anahtari.html)
- 2017 LYS Fen Bilimleri Soru Kitapçığı, ÖSYM (http://www.osym.gov.tr/TR,13193/2017—lys-soru-kitapciklari-ve-cevap-anahtarlari.html)
- 2017 Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı, MEB (http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=174)
- 2017 Ortaöğretim Fen Lisesi Fizik Dersi Öğretim Programı, MEB (http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=199)
- 2013 Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı, MEB (http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=217)
- 2007 Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı, 9. sınıf, MEB (http://ogm.meb.gov.tr/belgeler/fizik9.pdf)
- 2007 (2011) Ortaöğretim Fizik Dersi Öğretim Programı, 12. sınıf, MEB (http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=68)