Elektrik yüklerini ve elektrik alanı keşfedebileceğiniz Yükler ve Elektrik Alan Simülasyonu PHET, Türkçe haliyle kullanımınıza sunuluyor. HTML5 ile yazıldığı için hem bilgisayarlarda, hem tabletlerde, hem de akıllı telefonlarda çalışıyor.
Simülasyonu Başlat
Creative Commons (CC-BY) lisansıyla kullanılmıştır.
PhET Interactive Simulations
University of Colorado Boulder
https://phet.colorado.edu
Yükler ve elektrik alan simülasyonu nasıl kullanılır?
Simülasyon ilk açıldığında karşınıza siyah bir ekran gelecek. Ekranın alt orta bölümünde kırmızı renkli artı (pozitif) yük (1nC), mavi renkli eksi (negatif) yük ve sarı renkli test yükü (sensör ya da araştırma yükü) bulunuyor. Bu yüklerin üzerine gelip tutup siyah ekranın ortasına sürükleyebiliyorsunuz. İstediğiniz kadar yükü sürükleyebilirsiniz.
Ekranın sağ üst köşesinde “Elektrik alan” seçeneği var. Bunu seçerseniz siyah ekranda, sürüklediğiniz yüklerin elektrik alan vektörlerinin hem yönlerini hem de görece büyüklüklerini görebiliyorsunuz. Elektrik alan vektörü ne kadar beyaz olursa o kadar şiddetli, ne kadar soluk olursa o kadar zayıf anlamına geliyor. Eğer “Sadece yönü göster” seçeneğini seçerseniz, elektrik alanın büyüklük bilgisi gösterilmiyor, elektrik alan vektörlerinin tamamı beyaz olarak sunuluyor. Böylece yalnızca elektrik alanın yönünü görebiliyorsunuz.
Yine ekranın sağ üst köşesindeki kontrol kutusunda “Voltaj” seçeneğini seçerseniz, yüklerin eşpotansiyel yüzeylerini renklendirilmiş şekilde görebiliyorsunuz. Yükün etrafını saran eşpotansiyel yüzeylerinin yüke yakın yerlerde koyu olduğunu, uzaklaştıkça soluklaştığını görüyorsunuz.
Eğer “Değerler” seçeneğini seçerseniz, test yükünün olduğu noktadaki elektrik alanın yatayla kaç derece açı yaptığını ve elektrik alan şiddetini N/C birimiyle ölçebiliyorsunuz.
“Kareler” (ya da ızgara) seçeneği ise, yüklerin konumlarını hassas bir şekilde belirlemenize yardımcı oluyor. “Karelere yapıştır” seçeneğini seçerseniz, yükler en yakın kareye yapışacak şekilde yerleştiriliyor.
Ekranın sağ orta bölümünde ölçüm araçları kutusu var. Üstteki voltmetre, voltajı ölçmeye yarıyor. Voltmetreyi kullanarak herhangi bir noktanın elektriksel potansiyelini ölçebiliyorsunuz. Ama daha ilginci, bir nokta için eşpotansiyel çizgilerini çizmeniz mümkün. Bunun için voltmetrenin altındaki kurşun kalem düğmesine tıklamanız gerekiyor. Eğer eşpotansiyel çizgilerini silmek isterseniz, voltmetrenin altındaki silgi düğmesine tıklamalısınız.
Ekranın sağ alt köşesindeki dikey üç noktaya tıklarsanız, ayarlar, tam ekran ve ekran görüntüsü al seçeneklerini görüyorsunuz. Ayarlardan simülasyonu projeksiyon moduna alıp, akıllı tahtada daha rahat görünmesini sağlayabilirsiniz. Çünkü projeksiyon modunda renkler değişiyor, açık renkler kullanılıyor.