Fiziğin doğası YGS ve LYS konuları kelime bulutu

Fizik Biliminin Doğası YGS ve LYS Konuları 2018

Fizik Biliminin Doğası YGS ve LYS kounları hangileri merak mı ediyorsunuz?  9. sınıf Fizik dersinin ilk ünitesi olan Fizik Bilimine Giriş’in (Fiziğin Doğası ya da Fizik Biliminin Doğası olarak da geçiyor) konularını ayrıntılı olarak inceledik. Fizik Biliminin Doğası YGS ve LYS konularını belirledik.

Öncelikle ÖSYM’nin YGS ve LYS’de Fizik sorularını müfredattan sorduğunu kaydedelim. 2017 yılının hem YGS hem de LYS’sinde soruların tamamı müfredattan çıktı, kazanımlarla eşleşmeyen hiç soru yok. Bazı sorular birden fazla konu ya da kazanımdan çıktı, ama öğretim programı dışından soru gelmedi. Bu nedenle öğretim programlarını incelemek hangi konuların YGS ve LYS’de kapsandığını anlamak ve hangi konu ve kavramlardan soru çıkabileceğini tahmin etmek için gerekli. Biz de tam bunu yaptık.

Fizik Biliminin Doğası YGS ve LYS 2017’de toplam üç soruyla karşımıza çıktı:

  • LYS’nin Fizik testinin 1. sorusu temel büyüklüklerin SI birim sistemindeki birimlerini tanımayla ilgiliydi.
  • LYS Fizik tesinin 21. sorusu tork, açısal momentum ve eylemsizlik momenti niceliklerinden hangilerinin vektörel büyüklük olduğunu soruyordu.
  • 2017 YGS’nin 6. Fizik sorusu esnek bir paket lastiğinin matematiksel olarak modellenmesiyle ilgiliydi. (Yazının sonundaki kaynaklardan ÖSYM’nin websitesine gidip soru kitapçığını inceleyebilirsiniz.)

Bu yazıda önce, araştırmamızın sonucunu vereceğiz, sonra araştırmamızda kullandığımız kazanımları sunacağız. Ama ilk olarak yöntemimizden bahsedelim. Ortaöğretim Fizik dersi için Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) yayımladığı 2007 (11. ve 12. sınıflar için 2011), 2013 ve 2017 (Hem normal liseler hem fen liseleri için olanları) taradık. Fiziğin doğasıyla ilgili kazanımları belirledik, iyice okuyup özetledik. İçerik analizimizin sonunda bir tablo çıkardık.

Analizimizi yaparken önemli varsayımlarımız oldu. İlki ve en önemlisi 2017 yılı Fizik dersi öğretim programının 2017 – 2018 öğretim yılından itibaren 9. sınıflarda, 2018 – 2019’da 10. sınıflarda, 2019 – 2020’de 11. sınıflarda ve 2020 – 2021’de 12. sınıflarda uygulanmaya başlayacağını öngörüyoruz. Daha önceki iki program değişikliğinde tam olarak bu şekilde tedrici olarak uygulanmaya başlamıştı. Büyük ihtimalle 2021 yılına kadar mezun olacak öğrenciler 2013 yılı müfredatıyla öğrenim görecekleri için, ÖSYM’nin 2021’de dahil olmak üzere YGS ve LYS’de 2013 yılı müfredatını baz alacağını düşünüyoruz.

Fizik Biliminin Doğası YGS ve LYS Konuları Tablosu

Tabloda konu ve kavramlar bir yılın müfredatında varsa yeşil ve “1” olarak, yoksa kırmızı ve “0” olarak gösteriliyor. Bu tabloda tüm müfredatlarda ortak olan, sadece 2013 yılı müfredatında olan ve sadece 2017 müfredatında olan konu ve kavramları işaretledik.

  • Siyah ve kalın yazılmış olanlar en çok dikkat etmeniz gerekenler, çünkü bunlar kapsam alanı içinde olduğu garanti olan kavramlar.
  • Mavi ve kalın yazılanlar 2013’te olup 2017’de olmayanlar. Bunların 2021’e kadar YGS ve LYS’de sorulacağını düşünüyoruz.
  • Kırmızı ve kalın yazılanlar 2017’de olup 2013’te olmayanlar. Bunların 2022’den itibaren YGS ve LYS’de sorulacağını düşünüyoruz.
  • Siyah ve normal yazılanlar sadece 2007 yılında olanlar. Bunların YGS ve LYS’de çıkacağını düşünmüyoruz.

Fizik biliminin doğası YGS ve LYS konuları tablosu

Fiziğin doğası ünitesi 2013 ve 2017 müfredatlarında 9. sınıf konusu olduğu için, bundan önceki yıllarda olduğu gibi 2018 ve sonrasında da hem YGS’ye hem de LYS’ye dahil olmasını bekliyoruz.

Fizik Bilimine Giriş YGS ve LYS için en önemli konular

Daha önce YGS ve LYS’de çıkan Fizik Bilimine Giriş ile ilgili sorulara dayanarak şu konulara ağırlık vermeniz gerektiğini düşünüyoruz:

Fiziğin Doğası ile ilgili YGS ve LYS için muhtemel yeni konular

Yine belirtelim, 2021’den sonraki YGS ve LYS için, şu konuların da fiziğin doğasına eklenmesi mümkün görünüyor:

  • Bilim araştırma merkezlerinin önemi
  • Bilimde etik (ahlak, bilimin iyiye ve kötüye kullanılması)

Bilimsel araştırma merkezleri 2013 müfredatında 12. sınıf konusuyken, 2017 müfredatında 9. sınıfa alındı.

Fizik Biliminin Doğası YGS ve LYS’de çıkmamasını beklediğimiz konular

2007 müfredatında bulunup, ne 2013’te ne de 2017’de bulunmayan konular:

  • Temel büyüklüklerin SI birimlerinde dönüşümleri (ast ve üst katları) (YGS’de beklenmiyor.)
  • Fizik bilgisinde nitel ve nicel gözlem (Dikkat! Gözlem, deney, rasyonel düşünce ve matematik olarak 2013 müfredatında geçiyor. Hala çıkma ihtimali var.)
  • Ölçmede hata
  • Bilimsel yöntemler
  • Hipotez ve teori sınaması için deney yapmak
  • Bilimsel bilginin geçerliliği ve sınırları
  • Paradigma kayması
  • Hipotez, teori (kuram) ve yasa (kanun) arasındaki farklar
  • Bilimsel bilgide yaratıcılık ve hayalgücü
  • İdealleştirme ve modelleme

Fizik Bilimine Giriş Kelime Bulutu

Fiziğin doğası YGS ve LYS konuları kelime bulutu

Fizik bilimine giriş konusunda müfredatlarda en sık geçen kelimeleri gösteren kelime bulutu yukarıda görülüyor. Fizik, bilim, doğası, giriş, örnekler, büyüklükler, birim ve açıklar en sık kullanılan sözcükler olmuş. Açıklar fiili çok önemli, bir çok bilgiyi açıklamanız beklendiğini gösteriyor.

Fizik Bilimine Giriş ile ilgili Öğretim Programlarındaki Kazanımlar

2017 Yılı Fizik Dersi (Lise ve Fen Lisesi) Öğretim Programında Fizik Bilimine Giriş Kazanımları

2017 müfredatında Normal Liseler ve Fen Liseleri için olan kazanımlar özdeş (birbirinin tıpatıp aynı).

9.1.1.1. Evrendeki olayların anlaşılmasında fizik biliminin önemini açıklar.

  • Fiziğin evren ve evrendeki olayların anlaşılması ve açıklanmasındaki rolü üzerinde durulur.

9.1.2.1. Fiziğin uygulama alanlarını, alt dalları ve diğer disiplinlerle ilişkilendirir.

  • Fiziğin felsefe, biyoloji, kimya, teknoloji, mühendislik, sanat, spor ve matematik alanları ile olan ilişkisine günlük hayattan örnekler verilir.
  • Fiziğin mekanik, termodinamik, elektromanyetizma, optik, katı hâl fiziği, atom fiziği, nükleer fizik, yüksek enerji ve plazma fiziği alt dalları, uygulama alanlarından örneklerle açıklanır. Alt dallar ile ilgili mesleklere örnekler verilir.

9.1.3.1. Fiziksel nicelikleri sınıflandırır.

  • Niceliklerin skaler ve vektörel olarak tanımlanması ve sınıflandırılması sağlanır.
  • Niceliklerin temel ve türetilmiş olarak tanımlanması ve sınıflandırılması sağlanır.
  • Temel büyüklüklerin birimleri SI birim sisteminde tanıtılır. Türetilmiş büyüklükler için fen bilimleri dersinde geçmiş konulardan örnekler verilir.
  • Vektörlerde toplama işlemlerinin tek boyutta yapılması sağlanır. Skaler ve vektörel niceliklerde toplama işlemlerine (tek boyutta) günlük hayattan örnekler verilerek, karşılaştırma yapılması sağlanır.

9.1.4.1. Bilim araştırma merkezlerinin fizik bilimi için önemini açıklar.

  • Bilim araştırma merkezleri TÜBİTAK, TAEK, ASELSAN, CERN, NASA ve ESA ile sınırlandırılır.
  • Bilimsel araştırmalarda etik ilkelere uymanın önemi vurgulanır.

2013 Yılı Fizik Dersi Öğretim Programında Fizik Biliminin Doğası Kazanımları

9.1.1.1. Fizik biliminin amacının farkında olur ve fiziği diğer disiplinlerle ve teknoloji ile ilişkilendirir.

  • Öğrencilerin farklı meslek dallarında fizik biliminin rolünü araştırmaları sağlanır.
  • Öğrencilerin fizik bilgisinin tarih boyunca gelişiminin farkında olmaları için bilim tarihinden örnekler sunulur.
  • Öğrencilerin fizik bilimine değer vermeleri ve fizik biliminin uygulama alanları ile ilgili farkındalık oluşturmaları sağlanır.
  • Öğrencilerin tarih boyunca teknolojide ve fizik biliminde meydana gelen gelişmelere öncülük eden kişi ve olayları tartışmaları sağlanır.
  • Öğrencilerin “Fizik nedir?”, “Neden ve niçin fizik öğrenmeliyim?’ sorularına cevap aramaları sağlanır.

9.1.1.2. Bilimsel bilginin ortaya çıkışında ve gelişiminde gözlem, deney, matematik ve rasyonel düşüncenin rolünün farkında olur.

  • Öğrencilerin bilimin belirli bir yöntem takip etmediğini anlayabilmeleri için bilim tarihinden örnekler sunulur.
  • Öğrencilerin bilimsel bilginin gelişim sürecini fark etmelerini sağlayan etkinlikler yapılır.
  • Öğrencilerin delil ve çıkarım arasındaki ilişkiyi tartışmaları sağlanır.

9.1.1.3. Fizik olaylarını açıklarken gerektiğinde matematik ve modellemelerin kullanılmasının gerekliliğini fark eder.

9.1.1.4. Ölçüm yapmanın ve birim sisteminin kullanılma gerekliliğini açıklar.

  • Birim dönüştürme ve vektörel işlemlere girilmez.
  • Fiziksel büyüklüklerin skaler ve vektörel olarak sınıflandırılmasının nedenleri açıklanır.
  • Bilim tarihinden örnekler vererek öğrencilerin temel birimleri ortaya çıkaran ihtiyacı fark etmeleri sağlanır.
  • Öğrencilerin fen bilimleri dersinde öğrendikleri büyüklükler üzerinden örnekler verilir.
  • Öğrencilerin temel büyüklüklerin birimlerini SI birim sisteminde tanımlamaları sağlanır.

12.6.7.1. Bilim araştırma merkezlerinin işlevleri ve bilim için önemini açıklar.

12.6.7.2. Ülkemizde ve dünyada TÜBİTAK, CERN ve NASA gibi bilim merkezlerinde yapılan çalışmaların amaçlarını araştırır ve sunar.

12.6.7.3. Bilim merkezlerinde yapılan çalışmaların bilim ve teknoloji üzerindeki olası sonuçlarını tartışır.

2007 Yılı Fizik Dersi Öğretim Programında Fiziğin Doğası Kazanımları

9.1.1.1. Fizik nedir? sorusuna cevap arar.

9.1.1.2. Fiziğin, evrendeki nesne, olgu ve olayları değişik alt alanlarda incelediğinin farkına varır.

  • Alt alanlar ; Mekanik, Elektrik, Manyetizma, Optik, Termodinamik, Atom fiziği, Nükleer fizik ve Katıhal fiziği ile sınırlandırılmalıdır.
  • Alt alanların ayrıntılı açıklamalarına girilmeyecektir.

9.1.1.3. Fizikteki kanun ve teorilerin; kimya, biyoloji ve diğer bilim dallarındaki bazı olayları açıklamakta da kullanıldığına örnekler verir.

  • Fen ve Teknoloji dersi kapsamında ve/veya güncel yaşamdan örnekler verilir.

9.1.2.1. Gözlem (nitel ve nicel) ve deney yapmanın fizikteki yeri ve önemini açıklar.

9.1.2.2. Fiziksel olayların nicel gözlemlerinin nitel gözlemlerinden daha kesin ve objektif olduğunu gözlemlere dayanarak fark eder.

  • Nicel ve nitel gözlemlerin birbirinin karşıtı olmadığı, aynı zamanda ikisinin de kullanılabileceği vurgulanmalı.

9.1.2.3. Fizikteki büyüklükleri temel ve türetilmiş olarak sınıflandırır.

  • Fen ve Teknoloji dersinde öğrenilen türetilmiş büyüklükler dışındakilere girilmez.

9.1.2.4. Fizikteki temel büyüklükleri uygun ölçme aracı ve birim kullanarak ölçer.

  • Yaygın olarak kullanılan eşit kollu terazi, analog ve dijital banyo terazilerinin nasıl çalıştıkları açıklanır.

9.1.2.5. Temel büyüklüklerin birimlerini SI birim sisteminde tanımlayarak alt ve üst katlarına dönüştürür.

  • Kütle, zaman, uzunluk, sıcaklık ve akım şiddeti ölçümlerine girilecek; ışık şiddeti ve madde miktarı (mol) ölçümlerine girilmeyecek.

9.1.2.6. Yapılan her ölçümde hata olabileceğini ve bu hatanın ölçme yönteminden, ölçümü yapandan, ölçme aletinden ve ortamdan kaynaklandığını açıklar.

  • Heisenberg belirsizlik ilkesi ve dolayısı ile olayın doğasından kaynaklanan hatalara girilmez.

9.1.2.7. Fizikteki büyüklükleri skaler ve vektörel olarak sınıflandırır.

  • Vektörel işlemlere girilmez.

9.1.2.8. Fizik ilkelerine, kanunlara ve teorilere ulaşılırken bilimsel yöntemlerin kullanıldığının farkına varır.

  • Bu kazanım, PÇB kazanımlarının tamamını içerdiğinden bilimsel yöntemin aşamaları özet olarak verilmelidir.
  • Fen ve Teknoloji dersi kapsamında ve/veya güncel yaşamdan örnekler verilir.
  • Fizik ilkeleri, kanunları ve teorileri keşfedilirken insanların hayal gücü ve yaratıcılığının etkisi göz ardı edilmemelidir.
  • “Tüm araştırmalarda tek bir bilimsel yöntem kullanılır.” (Kavram yanılgısı)

9.1.2.9. Belirlenen hipotezlerin ve teorilerin sınanması için deneyler yapıldığını ifade eder.

9.1.3.1. Fizik olaylarını açıklarken gerektiğinde modelleme ve matematiğin kullanıldığını örneklerle açıklar.

9.1.3.2. Matematiğin; fizik yasa ve teorilerinin ifadelerinde vazgeçilmez bir dil olduğunu örneklerle açıklar.

9.1.4.1. Fiziğin teknolojik gelişmelerdeki, teknolojik gelişmelerin de fiziğin gelişimindeki etkilerinin farkına varır.

9.1.4.2. Örneklerle vücudumuzun çalışmasında, yakın çevremizde ve yaşantımızda önemli yer tutan fizik ilke ve yasalarını fark eder.

12.7.1.1. Bilimsel bilginin geçerlilik alanının ve sınırlarının değişip gelişebileceğini örneklerle açıklar.

  • Bilimsel bilginin genellikle birbirini destekleyerek geliştiği ancak bazen de paradigma kaymaları ile gelişebildiği vurgulanır. Bilimin her soruya da cevap veremeyebileceği belirtilir.
  • “Bilim her soruya cevap verir.”, “Bilimsel ilkeler, yasalar, kuramlar ve modeller mutlak gerçeklerdir.”  (Kavram yanılgısı)

12.7.1.2. Bilimsel bilginin dogmatik olmayan gözlem, deney ve kurama (teoriye) dayanan doğasını örneklerle açıklar.

  • Bilimsel araştırmanın tek bir yolunun olmadığı, bazen deneysel bazen de kuramsal çalışmalar sonucunda bilimsel bilgiye ulaşıldığı fizikten örneklerle verilir. Bilimsel etkinliklerin kaynağının çoğu zaman merak olduğu vurgulanır.
  • “Bilimsel bilgiye ulaşmanın tek yolu deney yapmaktır.”  (Kavram yanılgısı)

12.7.1.3. Hipotez, kuram ve yasa arasındaki farkı örneklerle açıklar.

  • “Kuramlar doğrulandığında yasalara dönüşür.”  (Kavram yanılgısı)

12.7.1.4. Bilimsel bilginin elde edilmesinde insanın yaratıcılığı ve hayal gücünün etkisini örneklerle açıklar.

  • “Bilim yaratıcılıktan daha çok yöntemseldir.”  (Kavram yanılgısı)

12.7.1.5. Bilimin insanlara sunduğu olanakların iyi ve kötü amaçlı kullanımlarına örnekler verir.

  • Bilimin ahlaki değer ile ilgisi olmadığı vurgulanır. Örneğin; nükleer fizik çalışmaları sonucunda reaktörler yoluyla büyük miktarlarda enerji elde edilerek insanlığın kullanımına sunulması ve atom bombası yapımı, iyi ve kötü örnek olarak tartışılır.

12.7.1.6. Bilimin olgu ve olayları incelerken ana hatlarını bozmadan basitleştirerek açıkladığı durumlara örnekler verir.

  • Gerçek yaşamın çok karmaşık olabildiği, bu durumda bilimin bu olay ve olguları basitleştirerek açıklamaya çalıştığı vurgulanır.

Kaynaklar

Yorum yapın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.