Saydam, yarı saydam ve saydam olmayan madde nedir?

Malzemeler ışıkla etkileşimlerine, yani ışığı içlerinden geçirme durumlarına göre üçe ayrılır: Saydam, yarı saydam ve saydam olmayan (opak) maddeler. Şimdi sırayla bunları inceleyelim ve örneklerine bakalım.

Saydam veya şeffaf maddeler ve örnekleri

Saydam veya şeffaf maddeler üzerlerine düşen ışığın neredeyse tümünün geçebildiği maddelerdir. Saydam bir maddenin bir tarafından bakarsanız diğer tarafını görürsünüz. Örneğin, cam, su, pet şişe ve asetat gibi maddeler, üzerlerine düşen ışığın neredeyse tamamını geçirir.

Yukarıdaki resimde ofisimin penceresinden çektiğim bir fotoğraf görünüyor. Pencerenin camı saydam olduğu için camın arkası yani dışarısı net bir şekilde görünüyor. Çünkü saydam cam ışığı geçiriyor.

Yarı saydam maddeler ve örnekleri

Yarı saydam maddeler üzerlerine düşen ışığın bir kısmını içlerinden geçiren maddelerdir. Yarı saydam bir maddenin bir tarafından bakarsanız, arkasını şeffaf maddelerde olduğu gibi net olarak göremezsiniz, ama net olmayan birşeyler görürsünüz.

Işık yarı saydam maddelerin içinden düz bir çizgi halinde geçemez, yarı saydam maddenin içindeyken bir çok kez yön değiştirir ve saçılır. İşte bu nedenle yarı saydam maddelerin bir tarafından bakınca öbür tarafları net görülmez, görüntüler bulanık veya çarpık olur. Örneğin, buzlu cam, bazı plastikler ve yağlı kağıt gibi malzemeler yarı saydamdır.

Aşağıdaki resimde yine odamın penceresinden çektiğim bir başka fotoğraf görünüyor. Bu kez pencereye bir plastik dosya yapıştırdım.

Plastik dosya yarı saydam olduğu için arkası net görünmüyor, bulanık. Ama hala bir miktar ışık geçtiği için net olmasa da bir görüntü oluşmuş.

Saydam olmayan maddeler ve örnekleri

Saydam olmayan ya da opak malzemeler ışığın içlerinden geçmesine izin vermez, ışığı engeller. Saydam olmayan maddeler üzerlerine düşen ışığı ya yansıtır ya da özümser yani iç enerjiye dönüştürür. Saydam olmayan malzemelerin bir yanından bakarsanız diğer yanını hiç göremezsiniz. Saydam olmayan maddelerin üzerine ışık düşürüldüğünde, arkasında gölge oluşur. Örneğin, tahta, metaller ve taş gibi malzemeler saydam olmayan maddelerdir. Işık şiddeti ne kadar büyük olursa olsun, saydam olmayan maddeler ışığı geçirmez.

Yukarıdaki resim ise bu kez penceremin önüne koyduğum bir defterin fotoğrafı. Defter saydam değil, yarı saydam da değil. Bu nedenle arkasından yani dışarıdan gelen ışığı geçirmiyor. Sadece defteri görebiliyoruz, dışarıyı göremiyoruz.

Saydam, yarı saydam ve saydam olmayan malzemelerle ilgili kazanımlar

2017 – 10.4.2.1. Saydam, yarı saydam ve saydam olmayan maddelerin ışık geçirme özelliklerini açıklar.