Bu yazıda Robert Hooke’un adının verildiği kuvvet ve esneme miktarı arasındaki ilişki olan Hooke Yasası’nı inceleyeceğiz. Hooke yasası yay gibi esnek cisimlerle ilgilidir. Biz özellikle esnek yaylarla ilgileneceğiz. Yay gibi esnek cisimler üzerlerine kuvvet uygulandığında uzar, sonra serbest bırakıldığında tekrar denge durumuna döner. Yayın ilk konumuna dönmesinin nedeni geri çağırıcı kuvvettir. Bir yayın esnedikten sonra … Devamını oku
İki boyutta hareketi incelemeye eğik atış ile devam ediyoruz. Eğik atış yatay düzlemle açı yapacak şekilde atılan bir cismin hareketidir. Cisim yataydan yukarı yönlü bir açı yapacak şekilde atılıyorsa buna yukarı yönlü eğik atış, aşağı yönlü atılıyorsa aşağı yönlü eğik atış ya da pike atış denir. Biz önce yukarı yönlü eğik atışa bakalım. Eğik atış … Devamını oku
Atışlar konusuna iki boyutta hareket ile devam edeceğiz. İki boyutta hareketi incelemeye yatay atış ile başlıyoruz. İki boyutta demek hareketin bileşik hareket olduğu anlamına gelir. Yani bir binadan yatay atılan bir cisim hem yatay hem de düşey boyutlarda aynı anda hareket eder, biz bu iki hareketin birleşmiş halini gözlemleriz. Yatay atış hareketinde bu durumu anlatmak … Devamını oku
Daha önce boşlukta serbest düşen cisimlerin ve yine boşlukta yukarı ve aşağı doğru atılan cisimlerin hareketini incelemiştik. Bu atış hareketlerinin hareket denklemlerinin ve grafiklerinin bir boyutta sabit ivmeli hareketle tam olarak aynı olduklarını da görmüştük. Ama bu sonuca varmak bin yıllar almış, nedeni de yeryüzünde hareket eden cisimlerin boşlukta hareket etmemesi. Çünkü dünyanın atmosferinden dolayı … Devamını oku
Snell Yasası bize ışığın kırılma indisi küçük olan ortamdan kırılma indisi büyük olan ortama geçişinde her zaman kırılma açısının gelme açısından küçük olduğunu söylüyor. Bu bilgiye dayanarak şu soruyu soralım: Işık, kırılma indisi küçük olan ortamdan kırılma indisi büyük olan ortama daima geçebilir mi? Cevabını Bükülen Işık PHET Simülasyonundan elde ettiğim aşağıdaki resimle vermeyi deneyelim. … Devamını oku
Bir ortamdan başka bir ortama geçen ışığın kırıldığını öğrendik. Şimdi kırılmanın nelere (yani hangi değişkenlere) bağlı olduğunu inceleyeceğiz. Bu değişkenler arasındaki ilişkileri açıklayan kırılma kanunları nelermiş göreceğiz, özellikle de Snell yasası üzerinde duracağız. Snell Yasası nedir? Snell yasası ortam değiştiren ışığın geldiği ortamın kırılma indisi ve gelme açısı ile girdiği ortamın kırılma indisi ve kırılma … Devamını oku
Işıkta kırılma olayı nedir, nasıl olur? Dalgalarda kırılma olayına benzer mi? Işığın kırılmasının nedeni nedir? Kırılma ya da kırıcılık indisi (mutlak ve bağıl kırılma indisi) ne anlama gelir? Bu sorulara sırayla yanıt arayacağız. Bu yazıda ışığın bir ortamdan başka bir ortama geçerken iki ortamın sınırında nasıl davrandığını inceleyeceğiz. Önce ışığın kırılmasının tanımını yapalım, sonra bu … Devamını oku
Işığın kırılması olayını yakından incelemek, veri toplamak ve analiz etmek için harika bir araç olan PHET Bükülen Işık Simülasyonu Türkçe sürümüyle kullanımınıza sunuluyor. Ayrıca bu simülasyonla prizmaları ve mercekleri de inceleyebilirsiniz. Işığın hem ışın hem de dalga modellerini ışık nedir sorusuna yanıt ararken incelemiştik. Bükülen ışık simülasyonu ışıkta ve dalgalarda kırılma olaylarını birlikte anlama imkanı … Devamını oku
Çukur (iç bükey) ve tümsek (dış bükey) aynaların küresel aynalar olduğunu öğrenmiştik. Aşağıda bir tümsek ayna fotoğrafı var. Aynada pilin görüntüsü görünüyor. Görüntünün pilden daha küçük olduğunu fark etmişsinizdir. Tümsek aynada görüntünün nasıl oluştuğunu anlamak için tümsek aynada özel ışınları inceleyeceğiz. Ama önce tümsek aynanın ışığı nasıl yansıttığına bakalım. Tümsek aynanın bir kürenin dış yüzeyi … Devamını oku
Küresel aynaların çukur (iç bükey ya da konkav da denir) veya tümsek (dış bükey ya da konveks de denir) olabileceğini öğrenmiştik. Aşağıda bir çukur ayna fotoğrafı var. Dikkatli bakarsanız bir kalorifer peteğinin baş aşağı (ters) görüntüsünü görebilirsiniz. Bu görüntünün nasıl oluştuğunu anlamak için çukur aynada özel ışınlara bakacağız. Ama önce çukur aynanın nasıl davrandığını, ışığı … Devamını oku