Elektrik ve Manyetizma

Pil sandığınızdan çok önce keşfedilmiş olabilir. 1938 yılında arkeolog Wilhelm Konig, Bağdat’ın hemen dışındaki Khujut Rabu kazıları sırasında kilden yapılmış tuhaf kaplar buldu. Kavanoz şeklindeki bu kaplar yaklaşık 13 cm uzunluğundaydı, içinde, dışı bakırla sarılmış demir çubuklar bulunuyordu. Yapılan incelemeler bu kapların bir zamanlar sirke gibi asitli bir sıvıyla doldurulduğunu gösteriyordu. Milattan önce 200 yılından … Devamını oku…

Bir elektrik devresinden elektrik akımının geçebilmesi için gerekli gerilimi (voltaj veya potansiyel fark da denir) sağlayan devre elemanına üreteç denir. En sık kullanılan üreteç türleri pil, batarya, akü ve güç kaynaklarıdır. Bu yazıda elektrik devrelerinde doğru akımdan bahsediyor olacağız, 11. sınıfta alternatif akımı öğreneceksiniz. Şimdiye kadar elektrik devrelerinde hep tek üreteç ile çalışmış olabilirsiniz. Şimdi … Devamını oku…

Elektrik devrelerinde potansiyel farkın (gerilim ya da voltaj da denir) birim yük başına düşen potansiyel enerji farkı olduğunu ve gerilimin voltmetre ile ölçüldüğünü öğrendik. Akımın da devreden birim zamanda geçen yük miktarı olduğunu ve ampermetre ile ölçüldüğünü öğrendik. Bu yazıda voltmetrenin ve ampermetrenin özelliklerini ve elektrik devrelerine nasıl (seri mi yoksa paralel mi) bağlandıklarını ve … Devamını oku…

Elektrik akımının ve voltajın elektrik devrelerinde, devre elemanlarından biri olan direnç ile nasıl etkileştiğini Ohm Kanunu’nda öğrendik. Peki bir devrede birden fazla direnç olursa akım ve potansiyel fark nasıl davranır? Bu yazıda bir elektrik devresinde birden fazla direncin çeşitli şekillerde bağlandığı durumları inceleyeceğiz. Bunu yaparken de birden fazla direncin görevini tek başına yerine getirdiğini düşündüğümüz, … Devamını oku…

Elektrik devrelerini analiz etmek için, her devre elemanının üstündeki akımı ve potansiyel farkı bilmek gerekir. Kirchoff kanunları (Kirchoff kanunu, yasası, yasaları veya kuralları da denir), belirli bir anda bir elektrik devresindeki akımların sağlaması gereken koşulları veren iki ilkeye denir. 19. yüzyılda Alman bilim insanı Gustav Kirchhoff tarafından keşfedildiği için, onu onurlandırmak için, bu kanunlara onun … Devamını oku…

Ohm kanunu gerilim (voltaj veya potansiyel fark), elektrik akımı ve direnç arasındaki ilişkiye denir. Alman fizik öğretmeni ve bilim insanı Georg Ohm tarafından 1826 yılında keşfedildiği için bu kanun onun adıyla anılır. Elektrik devrelerinde Ohm kanunu vazgeçilmezdir, bunu bilirseniz bir devredeki gerilimi de akımı da hesaplayabilirsiniz. Ohm kanununu anlamak için gelin birlikte Ohm’un deneyini biz … Devamını oku…

Direnç bir elektrik devresinde, elektrik akımına yani yük akışına karşı konulmasıdır. Uçlarında potansiyel fark olan bir iletkenin içinde, bir uçtan diğer uca hareket eden bir elektron dirençle karşılaşır. Çünkü elektron bir doğru boyunca hareket etmez, iletkenin içindeki atomlarla defalarca çarpışır, zigzag bir yol izler. Elektronların hareketi işte bu çarpışmalardan dolayı engellenir. İletkenin uçları arasındaki gerilim … Devamını oku…

Öncelikle başlıktaki farklı üç terim de aynı anlama geliyor: Gerilim, voltaj ve potansiyel fark eş anlamlıdır. Ama fizikteki anlamlarını ancak elektrik akımını inceleyerek anlayabiliriz. Akımın bir noktadan birim zamanda geçen yük miktarı olduğunu öğrenmiştik. Ama bu yükleri neyin hareket ettirdiğinden bahsetmemiştik. İşte yüklerin iki nokta arasında akabilmesini, yani elektrik akımının oluşmasını sağlayan, bu iki nokta … Devamını oku…

Akım ya da elektrik akımı denince aklınıza ne geliyor? Elektrikle çalışan hemen her şey dediyseniz haklısınız. Elektrik akımının ne kadar önemli bir keşif olduğunu yokluğunda anlarız. Elektrik akımı keşfedilmemiş olsaydı ne cep telefonunuz, ne bilgisayarınız, ne aydınlatmanız, ne de çamaşır makineniz olurdu. Medeniyetimizin elektrik akımının üstüne kurulu desek abartmış olmayız. Bu yazıda akım nedir sorusuna … Devamını oku…

PHET’in ürettiği belki de en çok kullanılan simülasyon olan Devre Yapım Seti Doğru akım (DC) simülasyonunun Türkçe sürümünü sunuyoruz. Bu simülasyonu kullanarak basit (hatta karmaşık) doğru akım devreleri kurabilirsiniz. Elektrik akımı, potansiyel fark ve direnç ilişkisini keşfedebilirsiniz. Ayrıca iletken telin içindeki elektronların hareketini ve geleneksel akımın yönünü görebilirsiniz. Ampermetre ve voltmetre kullanarak devrelerin çeşitli noktalarında … Devamını oku…