Dalgalar

Bu yazımızda su dalgalarının hızıyla ortamın deriliği arasındaki ilişki ile ilgili bir deney planlayıp gerçekleştireceğiz. Deney derken bunun bir gösteri ya da gözlem olmadığını vurgulamak gerekir. Bir değişkeni değiştirip bunun başka bir değişken üzerindeki etkisini inceleyeceğiz. Deney yapmak okulda pek alışık olmadığınız birşey olabilir, ama işin doğrusu fizik deneysiz olmaz. Önce araştırma sorumuzla başlayacağız, sonra … Devamını oku

Depremler, volkanlar, yeraltındaki patlamalar veya bir madendeki tünellerin çökmesi, deprem dalgaları ya da daha genel adıyla sismik dalgaların oluşmasına neden olur. Dört çeşit deprem dalgası vardır. Bu dalgaların hareket hızı birbirinden farklıdır. Ama tüm deprem dalgaları maddesel dalgalardır. P Dalgaları ve S Dalgaları En hızlı hareket eden deprem dalgalarına P dalgaları denir. P İngilizce primary … Devamını oku

Ses nedir? Bir an durun ve düşünün. En iyisi bir örnekle düşünmek. Bir davula tokmakla vurulduğunda ne olur? Davulun yakınındaysanız davuldan kulağınıza sesin ulaştığını hissedersiniz. Peki kulağınıza ulaşan ne tam olarak? Davulun yakınındaki hava taneciklerinin kendileri mi ulaşıyor, yoksa bu tanecikler yanındakileri titreştirip bir dalga mı oluşturuyorlar? İkinci açıklama doğru olan. Zaten başlığımız da ses … Devamını oku

Bu yazıda su dalgalarının hızını hesaplamak için stroboskop adı verilen bir aracın nasıl kullanıldığını ve su dalgalarında kırılma olayını inceleyeceğiz. Hareket halindeki su dalgalarının hızı nasıl hesaplanabilir? Düzgün doğrusal hareketten ve dalgaların temel özelliklerinden şunları biliyoruz: Hızı bulmak için dalgaboyunu ve periyodu (ya da frekansı) bilmemiz gerekir. Öyleyse su dalgalarının hem dalgaboyunu hem de periyodunu … Devamını oku

Denizde ya da havuzda oluşan dalgaları gözlemişsinizdir. Su dalgalarının özelliklerini nasıl inceleyebiliriz? Su dalgası için dalga hareketinin temel değişkenlerini nasıl belirleyebiliriz? Bunun için laboratuvara gidiyoruz ve dalga leğeni adını verdiğimiz bir aracı kullanıyoruz. Dalga leğeni nedir? Aşağıdaki resimde bir dalga leğeni görülüyor. Bu aslında gerçekten içine su doldurduğumuz bir leğen. Dört ayağı var, içine su … Devamını oku

Dalga hareketinin özelliklerini incelemek için kullanabileceğiniz PHET Telde Dalga Simülasyonu Türkçe sürümüyle sunuluyor. Yay dalgalarında atmaların yansıması ve iletilmesini, periyodik dalgaların periyot, frekans, dalgaboyu ve genlik değişkenlerini bu simülasyonu kullanarak görebilir ve ölçebilirsiniz. Görseller hareketli olduğu için dalganın nasıl hareket ettiğini görmeniz mümkün. Ayrıca atmaları ve dalgayı kendiniz üretebildiğiniz için dalgalarla ilgili merak ettiğiniz sorulara cevaplar … Devamını oku

Yay dalgaları, sarmal veya düz yayların üstünde meydana gelen dalgalardır. Aslında ortamın mutlaka yay olması gerekmez. Gergin bir ip veya lastik de yay olarak kabul edilebilir. Dalgaların özelliklerini incelemek için yay dalgaları önemli fırsatlar sunar. Bunların ilki atmadır. Atma ve periyodik dalga arasındaki fark nedir? Önce atma nedir onu görelim. Atmaları ve periyodik dalgaları incelerken … Devamını oku

Dalgalar günlük hayatımızda en çok denizde karşılaştığımız bir doğa olayı olarak karşımıza çıkar. Ama dalgalar ve dalga hareketi suyun dışında pek çok durumda da oluşur. Örneğin, aşağıdaki videoda bir Meksika dalgası ya da stadyum dalgası görülüyor. Seyirciler yanlara hareket etmiyor, yalnızca ayağa kalkıp sonra oturuyorlar. Ama bunu belli bir sıra içinde yaptıkları için tüm stadyuma … Devamını oku