Fizik biliminin ilk ve belki de en büyük başarısı hareketi tanımlamak ve açıklamak olmuştur. Kuvvet ve hareket konusu hem hareketin özelliklerini anlamayla hem de bir cismin nasıl hareket edeceğini açıklamayla ilgilidir. Klasik fizik kuramlarının başlangıcı olan mekanik, kinematik (hareketin tanımlanması) ve dinamik (hareketin açıklanması) alt dallarını içerir.
Hareketin ne olduğu ve çeşitleriyle birlikte temel kavramları olan konum, yer değiştirme, hız ve ivme bu konu kapsamındadır. Düzgün doğrusal, düzgün ivmelenen, düzgün dairesel (çembersel) ve basit harmonik hareketin özellikleri de bu konuda incelenmektedir.
Kuvvetin tanımı, etkileri ve doğadaki temel kuvvetler açıklanır. Serbest cisim diyagramlarının kullanılarak bileşke kuvvetin bulunması gösterilir. Newton’un hareket kanunları örnek soru çözümleriyle anlatılır. Ayrıca eylemsizlik yasası örnekleri ve gösteri deneyleriyle sunulur. İkinci yasa için kuvvet, kütle ve ivme ilişkisi ayrıca sanal deneylerle araştırılmakta ve videolarla gösterilmektedir. Etki tepki yasası da yine örneklerle ve videolarla açıklanmaktadır.
Kuvvet ve hareket konusunda ayrıca örnek soru çözümleri, konu anlatımları, testler ve simülasyonlar da bulunmaktadır.
Sıvıların belirli bir şekilleri yoktur ve içinde bulundukları kabın şeklini alırlar. Ayrıca sıvılarda tanecikler katıların aksine öteleme hareketi yapıp yer değiştirebilirler. Bu nedenle sıvı basıncı katı basıncından farklıdır. Durgun sıvılar içinde bulundukları kabın hem tabanına hem de yan yüzeylerine basınç uygular. Sıvı dolu bir kabın aynı derinlikteki tüm noktalarındaki basınç eşit büyüklüktedir. Sıvıların basıncının nedeni … Devamını oku
Basınç bir yüzeye uygulanan dik kuvvetin yüzeyin birim alanına oranıdır. Bir çok fizik probleminde önemli bir değişken olarak ortaya çıkar. P simgesiyle gösterilir, türetilmiş ve skaler bir büyüklüktür, yani basıncın yönü yoktur. Basınç neden skalerdir? SI birimi N/m2 olarak da tanımlanan Pa (Pascal)’dır. Bir metrekare yüzeye kaç Newton kuvvet uygulandığı anlamına gelir. mmHg (Torr da … Devamını oku
Ağırlık günlük hayatımızda kütleye göre daha sık kullandığımız bir sözcük. Fizikte ise ağırlık ve kütle ilişkili ama farklı kavramlardır. Kütle bir cismin temel ve değişmeyen bir özelliğiyken, ağırlık bir cismin özelliği değildir. Kütle bir cismin madde miktarıdır; ağırlık duran (ivmelenmeyen) bir cismin kütlesine yer çekiminin uyguladığı kuvvettir. Bu nedenle kütlenin birimi kg; ağırlığın birimi Newton (N) … Devamını oku
Türkçe PHET simülasyonu Kuvvet ve Hareket: Temel İlkeler. Simülasyonun Türkçe çevirisi orjinal PHET sitesinde henüz olmadığı için burada. Simülasyonu Başlat Creative Commons (CC-BY) lisansıyla kullanılmıştır. PhET Interactive Simulations University of Colorado Boulder https://phet.colorado.edu Nasıl Kullanacaksınız? Simülasyon yüklendikten sonra karşınıza dört resim gelecek, net kuvvet, hareket, sürtünme ve ivme. Hangisiyle çalışmak istiyorsanız o resmin üstüne tek … Devamını oku
Sürtünme kuvveti cisimler dururken de hareket ederken de etkilidir. Statik ve kinetik sürtünme kuvvetinin farkı statik olanın cisim dururken, kinetik olanın cisim hareket ederken uygulanmasıdır. Statik duran, kinetik hareket eden demektir. Statik Sürtünme Kuvveti Statik sürtünme sayesinde bir cisim bir yüzey üstünde kaymadan durur. Statik sürtünme kuvveti uygulanan kuvvete eşit ve zıt yönlüdür. Etki -tepki … Devamını oku
Yerde duran tahta bir kutuyu iterseniz yani kuvvet uygularsanız, hareket etmesine engel olan bir etki olduğunu fark edersiniz. Bir cismin hareketine zıt yönde olan bu etkiye sürtünme kuvveti denir. Birbirine temas eden iki cismin yüzeyleri arasındaki pürüzlülükten dolayı oluşur. Sürtünme kuvveti nelere bağlıdır? Sürtünme kuvveti yüzeyin cisme uyguladığı normal kuvvetine ve yüzeyler arasındaki pürüzlüğün bir ölçüsü … Devamını oku
Bir cisim başka bir cisme nasıl kuvvet uygular? Yalnızca bir kuvvet uygulanabilir mi? Yoksa kuvvet hep çiftler halinde mi uygulanır? Etki tepki ilkesi (prensibi ya da yasası da denir) işte bu soruların yanıtıdır. Newton’un Hareket Kanunlarının üçüncüsü etki tepki yasasını kullanarak bu sorulara cevaplar arayacağız. Daha önce kuvvetleri temas gerektiren ve temas gerektirmeyen kuvvetler olarak … Devamını oku
Bu uzun bir yazı, isterseniz sadece videoları izleyebilirsiniz. Newton’un ikinci hareket yasası, Newton’un hareket yasalarının merkezindedir, dinamiğin temel yasası ya da temel prensip olarak da adlandırılır. F=ma olarak ünlenmiştir. Newton’un ikinci hareket yasasının özü: kuvvetin hareket üzerindeki etkisi Duran bir cismi harekete geçirmek için kuvvet gerekir. Sabit hızla giden bir cismin hızını değiştirmek için de kuvvet gerekir. … Devamını oku
Eylemsizlik cisimlerin hareket durumlarını koruma eğilimidir. Hareket durumu bir cismin hızı (sürati ve yönü) demektir. Maddenin doğal hareket durumu durmak ya da sabit hızla hareket etmektir. Eğer bir cismin üzerindeki bileşke kuvvet sıfırsa cisim doğal hareket halinde bulunur, durur ya da düzgün doğrusal hareket yapar, ivmesi sıfır olur. Cisimlerin bu doğal hareket halini ancak uygulanan … Devamını oku
Hareket bölümünde hareketin nasıl anlatılabileceğini görmüştünüz. Bu bölümde hareketin nasıl açıklanacağını öğreneceksiniz. Isaac Newton 17. yüzyılda cisimlerin niçin hareket ettiğini ya da etmediğini açıklayan üç yasa ortaya koydu. Bu yasalar Newton’un Hareket Yasaları olarak bilinir. Newton’un hareket yasaları: 1. Eylemsizlik Newton’un hareket yasalarının ilki olan eylemsizlik cisimlerin hareket durumunun değiştirilmesine karşı gösterdiği dirençtir. Hareket durumu … Devamını oku