Fizik iş, güç, enerji YGS konuları kelime bulutu

İş, Güç ve Enerji TYT ve AYT Konuları Hangileri? 2020

Fizik dersi Enerji TYT ve AYT konularından hangilerinin sınavlarda çıkabileceğini ediyor olmalısınız. 9. sınıf Fizik dersinin dördüncü ünitesi Enerji TYT ve AYT konularını ayrıntılı olarak inceledik.

ÖSYM, TYT ve AYT’de Fizik sorularını müfredattan soruyor. 2017’de YKS sorularının tamamı müfredattan soruldu. 2017’de Enerji TYT ve AYT konularından dört soru çıktı:

  • TYT Fen bilimleri testinin 7. sorusu uygulanan bir kuvvetin, normal kuvvetinin ve sürtünme kuvvetinin fiziksel anlamda iş yapıp yapamayacağını soruyor.
  • 2017 AYT’de enerjiden üç soru çıktı. Fizik testinin 3. , 4. ve 13. sorusu mekanik enerjinin korunumuyla ilgili çıkarımlar yapmayı gerektiriyor.

Yazının sonundaki kaynaklardan ÖSYM’nin websitesine gidip soru kitapçığını inceleyebilirsiniz.

TYT ve AYT’de iş, güç ve enerji konularından hangilerinin çıkabileceğini belirlemek için Ortaöğretim Fizik dersi için Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) yayımladığı 2007 (11. ve 12. sınıflar için 2011), 2013 ve 2017 (Hem normal liseler hem fen liseleri için olanları) taradık. İş, güç ve enerji ile ilgili kazanımları belirledik. Kazanımları iyice okuyup, özetledik. İçerik analizimizin sonunda bir tablo çıkardık.

Analizimizi yaparken önemli varsayımlarımız oldu:

  • 2017 yılı Fizik dersi öğretim programının 2017 – 2018 öğretim yılından itibaren 9. sınıflarda, 2018 – 2019’da 10. sınıflarda, 2019 – 2020’de 11. sınıflarda ve 2020 – 2021’de 12. sınıflarda uygulanmaya başlayacağını öngörüyoruz.
  • Büyük ihtimalle 2021 yılına kadar mezun olacak öğrenciler 2013 yılı müfredatıyla öğrenim görecekleri için, ÖSYM’nin 2021’de dahil olmak üzere TYT ve AYT’de 2013 yılı müfredatını baz alacağını varsayıyoruz.

İş, Güç, Enerji TYT ve AYT Konuları Tablosu

Tabloda konu ve kavramlar bir yılın müfredatında varsa yeşil ve “1” olarak, yoksa kırmızı ve “0” olarak gösteriliyor. Bu tabloda tüm müfredatlarda ortak olan, sadece 2013 yılı müfredatında olan ve sadece 2017 müfredatında olan konu ve kavramları işaretledik.

  • Siyah ve kalın yazılmış olanlar en çok dikkat etmeniz gerekenler, çünkü bunlar kapsam alanı içinde olduğu garanti olan kavramlar.
  • Kırmızı ve kalın yazılanlar 2017’de olup 2013’te olmayanlar. Bunların 2022’den itibaren TYT ve AYT’de sorulacağını düşünüyoruz.
  • Siyah ve normal yazılanlar sadece 2007 yılında olanlar ya da açıkça bu konulara girilmez denilen kazanımlar. Bunların TYT ve AYT’de çıkacağını düşünmüyoruz.

Fizik iş güç ve enerji TYT ve AYT konuları tablosu

Enerji ünitesi 9. sınıfta olduğu için hem TYT’de hem de AYT’de var. İş, mekanik enerji ve enerjinin korunumu konuları 11. sınıfta da olduğu için AYT’de daha fazla konu var.

İş, güç ve enerji TYT ve AYT konularının en önemlileri

İş, enerji ve güç TYT ve AYT konuları

Mekanik Enerji TYT ve AYT konuları

Enerjinin Dönüşümü ve Korunumu TYT ve AYT konuları

Verim TYT ve AYT Konuları

Enerji Kaynakları

  • Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynakları

İş, güç ve enerji TYT ve AYT konularının kelime bulutu

Fizik iş, güç, enerji TYT konuları kelime bulutu

İş, güç ve enerji TYT konularıyla ilgili müfredatlarda en sık geçen kelimeleri gösteren kelime bulutu yukarıda görülüyor. Enerji, iş, potansiyel, mekanik, kinetik, güç, verim ve kavram en sık geçen kelimeler olmuş. Açıklar da en sık kullanılan kazanım fiili.

Enerji TYT ve AYT Konularıyla ilgili Kazanımlar

İş, enerji ve güç kazanımları

2017 – 9.4.1.1. İş, enerji ve güç kavramlarını birbirleriyle ilişkilendirir.

  • Fiziksel anlamda iş ve güç ile günlük hayatta kullanılan iş ve güç kavramlarının farkları vurgulanır.
  • Öğrencilerin iş ve güç kavramlarının matematiksel modellerini incelemeleri sağlanır.
  • İş ile enerji arasındaki ilişki kavramsal olarak verilir.

2017 – 9.4.1.2. Mekanik iş ve mekanik güç ile ilgili hesaplamalar yapar.

  • Hareket ile aynı doğrultudaki kuvvetlerle sınırlı kalınır.

2017 – 11.1.6.1. Yapılan iş ile enerji arasındaki ilişkiyi analiz eder.

  • Grafiklerden faydalanılarak kinetik, yer çekimi potansiyel ve esneklik potansiyel enerji türlerinin matematiksel modellerine ulaşılması sağlanır.
  • Hooke Yasası verilir.
  • Kuvvet-yol grafiği ile iş hesaplamaları yapılır.
  • Matematiksel hesaplamalar yapılması sağlanır.

2013 – 9.4.1.1. İş, enerji ve güç kavramlarını açıklar ve birbirleriyle ilişkilendirir.

  • Mekanik enerji, elektrik enerjisi, nükleer enerji gibi farklı enerji türleri için verilen örnekler ile öğrencilerin iş ve enerji kavramlarını ilişkilendirmeleri sağlanır.
  • Öğrenciler iş ve güç kavramları ile ilgili günlük hayattan mekanik ile ilgili problemler çözer.
  • Öğrencilerin iş ve güç kavramlarının matematiksel modellerini incelemeleri sağlanır.

2007 – 11.2.7.2. Yapılan iş ile kinetik enerji değişimi arasındaki ilişkiyi açıklar.

  • İş – enerji teoremi verilir.

2007 – 9.2.1.1. İş kavramını, cisme uygulanan kuvvet ve kuvvetin uygulandığı cismin yer değiştirmesi cinsinden örneklerle açıklar.

  • Bilimsel anlamda kullanılan iş tanımının güncel yaşamda halk arasında kullanılandan farklı olduğu belirtilir. İş yapılabilmesi için uygulanan kuvvetin hareket boyunca uygulanması gerektiği vurgulanır.
  • “Bir cisme uygulanan kuvvet cismi harekete ettirmese de iş yapılır.” (Kavram yanılgısı)

2007 – 9.2.1.2. Enerji’nin farklı şekillerde tanımlanabileceğini fark eder.

  • İş yapabilme yeteneği olarak tanımlanan enerji, mekanik dışındaki olayları açıklamakta yetersiz kalabilmektedir, değişiklik yapabilme yeteneği veya başka şekillerde de tanımlanabilmektedir. Her fiziksel olayı içeren tek bir enerji tanımı yoktur.

2007 – 9.2.1.3. Güç kavramını iş ve aktarılan enerji cinsinden açıklar.

  • Güç kavramı yerine göre “Birim zamanda aktarılan enerji” veya “birim zamanda yapılan iş” olarak tanımlanabilir.

2007 – 9.2.2.1. Enerjinin; çekim potansiyel enerjisi, elektriksel, ses, elektromanyetik radyasyon, nükleer ve kütle gibi değişik biçimlerde bulunabileceğini belirtir.

  • Elektromanyetik radyasyon, nükleer kavramlarının ayrıntılarına girilmeyecektir.
  • Enerjinin kütle biçiminde de olabileceği E=mc2 ifadesi verilmeden vurgulanmalıdır.

Mekanik Enerji Kazanımları

2017 – 9.4.2.1. Öteleme kinetik enerjisi, yer çekimi potansiyel enerjisi ve esneklik potansiyel enerjisinin bağlı olduğu değişkenleri analiz eder.

  • Esneklik potansiyel enerjisinde tek yaylı sistemler dikkate alınmalıdır.
  • Mekanik enerjinin kinetik enerji ve potansiyel enerjinin toplamına eşit olduğu vurgulanır.
  • Öteleme kinetik enerjisi, yer çekimi potansiyel enerjisi ve esneklik potansiyel enerjisinin matematiksel modelleri verilir. Deney veya simülasyonlar yardımıyla değişkenlerin analiz edilmesi sağlanır. Matematiksel hesaplamalara girilmez.
  • Matematiksel hesaplamalar yapılması sağlanır. (Fen lisesi)

2013 – 9.4.2.1 Mekanik enerji kavramını, kinetik ve potansiyel enerji kavramları ile ilişkilendirerek açıklar.

  • Kinetik enerji ve potansiyel enerjinin bağlı olduğu değişkenleri günlük hayat örnekleri üzerinden analiz eder.
  • Kinetik ve potansiyel enerji dönüşüm hesaplamalarına girilmez.
  • Öğrenciler iş, kinetik enerji ve potansiyel enerji ile ilgili hesaplamalar yapar.
  • Öğrencilerin kinetik enerji ve potansiyel enerjinin matematiksel modellerini kullanarak hesaplama yapmaları sağlanır.
  • Öğrencilerin iş ve enerjideki değişim ile ilgili hesaplamalar yapmaları sağlanır.

2007 – 9.2.2.2. Enerjinin en genel anlamda kendini mekanik enerji olarak gösterdiğini örneklerle açıklar.

Enerjinin Korunumu ve Enerji Dönüşümleri Kazanımları

2017 – 9.4.3.1. Enerjinin bir biçimden diğer bir biçime (mekanik, ısı, ışık, ses gibi) dönüşümünde toplam enerjinin korunduğu çıkarımını yapar.

  • Enerji dönüşüm hesaplamalarına girilmez.
  • Mekanik enerjinin korunumlu olduğu durumlarla ilgili hesaplamaların yapılması sağlanır. (Fen lisesi)
  • Sürtünmeden dolayı enerjinin tamamının hedeflenen enerji biçimine dönüştürülemeyeceği vurgulanır.
  • Öğrencilerin mekanik enerjinin korunumlu olmadığı durumlarda enerjinin tamamının hedeflenen enerji biçimine dönüştürülemeyeceğini deney veya simülasyonlar yardımıyla gözlemlemeleri sağlanır. (Fen lisesi)

2017 – 9.4.3.2. Canlıların besinlerden kazandıkları enerji ile günlük aktiviteler için harcadıkları enerjiyi karşılaştırır.

  • Canlıların fiziksel anlamda iş yapmadan da enerji harcayabildikleri vurgulanır.

2017 – 11.1.6.2. Cisimlerin hareketini mekanik enerjinin korunumunu kullanarak analiz eder.

  • Canan Dağdeviren’in yaptığı çalışmalar hakkında bilgi verilir.
  • Öğrencilerin serbest düşme, atış hareketleri ve esnek yay içeren olayları incelemeleri ve mekanik enerjinin korunumunu kullanarak hesaplamalar yapmaları sağlanır.

2017 – 11.1.6.3. Sürtünmeli yüzeylerde enerji korunumunu ve dönüşümlerini analiz eder.

  • Sürtünmeli yüzeylerde hareket eden cisimlerle ilgili enerji korunumu ve dönüşümü ile ilgili hesaplamalar yapılması sağlanır.

2013 – 9.4.3.1 Enerji korunumu, aktarımını açıklar ve enerjinin bir türden diğerine dönüşebileceği çıkarımını yapar.

  • Enerji dönüşüm hesaplamalarına girilmez.
  • Öğrencilerin enerjinin bir cisim veya sistemden diğerine aktarılabileceğini günlük hayat örnekleri üzerinden açıklamaları sağlanır.
  • Öğrencilerin sürtünmeden dolayı enerjinin tamamının hedeflenen işe dönüştürülemeyeceğini anlamaları sağlanır.

2013 – 9.4.3.2. Canlıların besinlerden kazandıkları enerjiyi ile günlük aktiviteler için harcadıkları enerjiyi karşılaştırır.

  • Öğrencilerin dengeli beslenmeye yönelik farkındalık kazanmaları sağlanır.

2013 – 11.1.6.1 Esneklik potansiyel enerjisini örneklerle açıklar.

  • Öğrencilerin deney yaparak yaylara uygulanan kuvvet ile yayın boyundaki değişim arasındaki matematiksel modeli çıkarmaları sağlanır.
  • Öğrencilerin kuvvet–uzama miktarı grafiğinden yararlanarak esneklik potansiyel enerjisini hesaplamaları sağlanır.

2013 – 11.1.6.2 Cisimlerin hareketini mekanik enerji korunumunu kullanarak analiz eder ve problemler çözer.

  • Öğrencilerin serbest düşme, atış hareketleri ve esnek yay içeren olayları incelemeleri ve mekanik enerjinin korunumunu kullanarak problemler çözmeleri sağlanır.

2013 – 11.1.6.3 Sürtünmeli yüzeylerde enerji korunumunu ve dönüşümlerini kullanarak cisimlerin hareketini analiz eder ve problemler çözer.
2007 – 9.2.2.3. Enerjinin bir türden diğerine dönüşebileceğini örneklerle açıklar.
2007 – 9.2.2.4. Enerjinin bir cisim veya sistemden diğerine aktarılabileceğini fark eder.
2007 – 9.2.2.5. Çevresi ile etkileşmeyen yalıtılmış bir sistemdeki enerji miktarının daima sabit kaldığını belirtir.

  • Evrenin en büyük sistem olduğu vurgulanmalıdır.

2007 – 9.2.2.6. Harcanan enerjinin sürtünmeden dolayı tamamının işe dönüştürülemeyeceğini örneklerle açıklar.
2007 – 9.2.2.7. Evrende toplam enerjinin daima sabit olduğunu ve dolayısı ile korunduğunu açıklar.

2007 – 11.2.7.3. Esneklik potansiyel enerjiyi örneklerle açıklar.

  • Hooke Yasası açıklanıp, kuvvet–uzama miktarı grafiğinden yararlanarak esneklik potansiyel enerjisi hesaplanır.
  • Yer çekimi potansiyel enerjisi hatırlatılır. Genel çekim potansiyel enerjisi grafik olarak da verilir. Yerin çekim alanının çekim kuvveti ile ilişkisi açıklanır.
  • “Yer çekimi potansiyel enerjisi potansiyel enerjinin tek biçimidir”. (Kavram yanılgısı)

2007 – 11.2.7.4. Mekanik enerjinin korunumu ile ilgili uygulamalara örnekler verir.

  • Mekanik enerjinin korunumu; serbest düşme, atış hareketleri, esnek yay içeren sistemler, basit makineler, balistik sarkaç gibi örneklere uygulanır.
  • “Bir cisim düşmeye bırakıldığında, yer çekimi potansiyel enerjisinin tamamı aynı anda kinetik enerjiye dönüşür” (Kavram yanılgısı)

2007 – 11.2.7.5. Mekanik enerjinin korunumundan yararlanarak kurtulma sürati ve bağlanma enerjisini açıklar.

Verim Kazanımları

2017 – 9.4.4.1. Verim kavramını açıklar.

  • Enerji tasarrufu ve enerji verimliliği arasındaki ilişki enerji kimlik belgeleri üzerinden açıklanır.

2017 – 9.4.4.2. Örnek bir sistem veya tasarımın verimini artıracak öneriler geliştirir.

  • Tarihsel süreçte tasarlanmış olan çeşitli verim artırıcı sistemlerin çalışma prensibine değinilir.

2013 – 9.4.4.1. Verim kavramını açıklar ve teknolojideki uygulamalarla ilşkilendirir.

  • Öğrencilerin tarihsel süreçte tasarlanmış devir daim araçlarını incelemeleri ve verimi artırmaya yönelik çabaları tartışmaları sağlanır.
  • Öğrencilerin verimi artırmak için farklı tasarımlar yapmaları ve modeller geliştirmeleri sağlanır.

2007 – 9.2.2.8. Yapılan işin harcanan enerjiye oranının verim olduğunu açıklar.

Enerji Kaynakları Kazanımları

2017 – 9.4.5.1. Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarını avantaj ve dezavantajları açısından değerlendirir.

  • Enerji kaynaklarını tasarruflu kullanmanın gerekliliği vurgulanır.
  • Enerji kaynaklarının maliyeti, erişilebilirliği, üretim kolaylığı, toplum, teknoloji ve çevresel etkileri göz önünde bulundurulur.

2013 – 9.4.5.1. Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarının avantaj ve dezavantajlarını toplum, teknoloji ve çevre faktörlerini göz önünde bulundurarak karşılaştırır ve sunar.

  • Enerji kaynakları üzerine öğrencilerin bireysel araştırma yapmaları desteklenir.
  • Öğrencilerin enerji tasarruf yollarını sorgulayarak enerji tasarrufuna yönelik farkındalık düzeyinin artırılması sağlanır.

2007 – 9.2.3.1. Yenilenebilir ve yenilenemez enerji kaynaklarının avantaj ve dezavantajlarını karşılaştırır.

  • Enerji kaynaklarının yenilenebilir ve yenilenemez olarak sınıflandırıldığı hatırlatılır.

2007 – 9.2.3.2. Yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmanın öneminin farkına varır.
2007 – 9.2.3.3. Enerji kaynaklarını tasarruflu kullanmayı ve bu konuda başkalarını uyarmayı alışkanlık haline getirir.

Kaynaklar

Yorum yapın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.